skanuj0064 (12)

7. Ruch turystyczny

r Vanuatu. Zdaniem S. Mil-: zaobserwować systematyczne ; ł związane ze zniszczeniami :rzo niestabilną sytuacją po-• rrasie i omówiono w TV w ni :zęść turystów).

8. Zmiany w środowisku społecznym

i przyrodniczym pod wpływem turystyki

Skutki rozwoju funkcji turystycznej w danej miejscowości lub na danym obszarze mogą przejawiać się w sferze zagospodarowania przestrzennego, w gospodarce, w sferze społeczno-kulturowej, w instytucjach polityczno-administracyjnych oraz w środowisku przyrodniczym. Szeroki przegląd następstw turystyki na obszarach recepcyjnych zawierają zarówno podręczniki z zakresu geografii turyzmu [Hrala 1992; Lozato-Giotart 1987; Mariot 1983; Pearce 1987; Warszyńska, Jackowski 1978], jak i z socjologii turystyki [Parker 1976; Przecławski 1979, 1994] oraz ekonomiki turystyki. Porusza to zwłaszcza praca W.W. Gaworeckiego [1998], który zajmuje się przede wszystkim czynnikami decydującymi o rozwoju ruchu turystycznego i jego znaczeniu gospodarczym.

Problem społeczno-kulturowych, gospodarczych i przyrodniczych następstw turystyki jest jednym z kluczowych zagadnień w geografii turyzmu. Jest on również przedmiotem studiów socjologicznych i ekonomicznych, jak również etnologicznych, pedagogicznych, psychologicznych, a nawet prawno-politycznych. Jednocześnie kwestia zmian w środowisku społecznym i przyrodniczym w wyniku działania turystyki jest przedmiotem zainteresowania nauk biologicznych, rolniczych i leśnych, jak również dyscyplin stosowanych, zwłaszcza planowania przestrzennego, urbanistyki i fizjografii. Obok licznych opracowań zajmujących się następstwami turystyki, są prowadzone badania dotyczące przewidywanych skutków ruchu turystycznego i zagospodarowania turystycznego dla struktur i procesów społecznych i gospodarczych oraz układów przyrodniczych. Mają one duże znaczenie nie tylko teoretyczne, ale i praktyczne, ponieważ coraz więcej przykładów dowodzi, że turystyka przynosi nie tylko pozytywne, ale i ujemne skutki dla struktur społeczno-gospodarczych i układów przyrodniczych obszarów recepcyjnych.

Do częściej analizowanych problemów związanych z gospodarczymi następstwami turystyki (dotyczy to turystyki międzynarodowej) należy jej wpływ na bilans płatniczy danego państwa. W przypadku państw, w których dominuje turystyka wyjazdowa (np. Niemcy, kraje skandynawskie, Japonia), bilans z tytułu turystyki jest ujemny, natomiast w krajach będących celem przyjazdów turystycznych w bilansie występuje nadwyżka (np. Hiszpania, Włochy, Grecja, kraje regionu karaibskiego). Analogiczne zjawisko istnieje w przypadku turystyki krajowej, gdyż poszczególne regiony mogą mieć bilans ujemny (np. w Polsce, zgodnie z