skanuj0093 (19)

96 JOANNA PRZYBYŚ

na zachowanie walorów kultury, folklor istnieje tylko wtedy, gdy jego treści są przekazywane.

Zjawisko folkloryzmu jest w tej samej publikacji definiowane jako:

1.    Wydobywanie z tradycji ludowej, historycznej lub aktualnej tylko takich elementów, które są interesujące z racji ich atrakcyjnej formy czy emo-q'onalnej treści;

2.    Prezentowanie tych treści odbiorcom w postaci mniej lub więcej autentycznej lub - przeważnie - przetworzonej, skomplikowanej, skróconej lub rozszerzonej i często łączonej z elementami tym treściom obcymi;

3.    Ukazywanie tych elementów w sytuacjach specjalnie wywołanych, odmiennych od ich autentycznego występowania.

Jak zauważa inny polski autor, rezultatem zależności pomiędzy kulturą dawną a współczesną jest współistnienie różnych aspektów kultury wiejskiej. Składają się na nią dwie sfery: nierzeczywista, okazjonalna, festiwalowa oraz kultura dnia codziennego, której symbolem mogą być raczej dżins, dyskoteka czy telewizja (Robotycki 1992).

Za sprawą postępu technologii komunikacji, mamy także do czynienia ze zjawiskiem nazwanym przez A. J. Omelaniuka (2002) „kulturą mozaikową”. Wszechobecność przekazu medialnego i jego siła oddziaływania sprawiają współcześnie, zdaniem tego badacza, że to, co odbiera i przyjmuje jednostka jest efektem raczej przenikania i asymilacji, niż racjonalnego, posiadającego konkretną strukturę nauczania i wychowania.

Za erozję tradycyjnego obyczaju odpowiada zatem w dużej mierze siła oddziaływania kultury masowej, powodująca zastępowanie lokalnych tradycji przez te o charakterze uniwersalnym, ponadnarodowym, czego przykładem może być pojawienie się w polskim kalendarzu obcych rodzimej tradycji „Walentynek”.

Ludność wsi, w dużej mierze z własnego wyboru, dąży do upodobnienia się do ludności miejskiej. Wspominano już wcześniej o częstym postrzeganiu przez mieszkańców wsi specyfiki własnej kultury jako „piętna”, wobec traktowanej jako bardziej zaawansowana kultury miejskiej. Zjawisko to prowadzi to do jeszcze szybszej erozji zaniedbywanych tradycji i obyczajów i coraz większego upodabniania się wsi do miasta. Wieś zatraca indywidualność, która mogłaby stać się jedną z ważniejszych jej wartości w dobie unifikującego wpływu kultury masowej. Zaprezentowane przez Cz. Robotyckiego (1985) zestawienie cech kultury ludowej (dawnej) oraz kultury masowej uwidacznia dobitnie, jak duże są pomiędzy nimi różnice: