gospodarcza przedsiębiorstwa
wszechstronne umiejętności personelu i wysoki poziom zaangażowania, inicja tywy i motywacji pracowników.
Podejmowane są również działania rozszerzające tę metodę na sferę zaopaf trzenia materiałowego, prowadzące do redukcji zapasów. Oznacza to pominięcij fazy magazynowania i dostawy materiałów bezpośrednio na standl wiska robocze, co wymaga bardzo ścisłej współpracy z dostawcą, stałego kontaktu] informacyjnego, wprowadzenia zasady dostaw gwarantowanych jakościowo i terJf minowo, sprawnych i niezawodnych systemów transportowych, ustalenia sposof bów pakowania i kształtowania jednostek ładunkowych oraz ujednoliceni^ symboliki i zasad ewidencji (szerzej zob. [8, s. 23-25; 9, s. 189-190; 11, s. 218-220]);!
4.4.1.3. Ekonomika zaopatrzenia
W sferze zaopatrzenia w materiały tkwi wiele czynników wpływających na efektywność gospodarowania rzeczowym majątkiem obrotowym w przedsiębiorstwie. Właściwe zaopatrzenie pozwala na:
1) obniżenie cen nabycia materiałów i kosztów zakupu,
2) pełne i rytmiczne zaopatrzenie,
3) obniżenie poziomu zapasów i uniknięcie zapasów nieprawidłowych.
Z pozyskaniem i zasilaniem przedsiębiorstwa w materiały wiąże się wykonanie
wielu odpowiedzialnych działań mających duży wpływ na wyniki ekonomiczne, a mianowicie:
1) ustalenie właściwej struktury i poziomu zakupów,
2) wyszukanie optymalnych źródeł dostawy,
3) złożenie ofert i przeprowadzenie pertraktacji handlowych,
4) wybór rodzaju transportu,
5) złożenie zamówień,
6) opracowanie harmonogramów dostaw,
7) ewidencja i kontrola realizacji zamówień oraz ich aktualizacja,
8) przyjmowanie i rozliczanie dostaw.
W krajach o efektywnej gospodarce obniżenie rzeczowego majątku obrotowego postrzega się jako wielką szansę poprawy ekonomiki produkcji. Znajduje to wyraz w różnych praktycznych przedsięwzięciach doskonalących sferę zaopatrzenia. Do ważniejszych można zaliczyć:
1) marketing zaopatrzenia (zakupu),
2) politykę zaopatrzenia make or buy,
3) wykorzystanie koncepcji cyklu życia produktu w zaopatrzeniu. Podstawowym działaniem realizowanym w ramach zaopatrzenia jest zakup
różnych dóbr i usług, którego należy dokonać w sposób optymalny. Temu celowi służy złożony zespół działań znany pod nazwą marketing zakupu {buyer marketing) i rozumiany jako przemyślany zespół decyzji i działań przedsiębiorstwa produkcyjnego, określający jego politykę i strategię w zakresie zaopatrzenia w środki produkcji, pozwalający na sprawne dokonywanie zakupów (lub zakontraktowanie dostaw) każdego konkretnego asortymentu z najbardzie korzystnych z rozpoznanych przez kupującego źródeł oraz uzyskanie wpływu na działania dostawców i procesy zachodzące na reprezentowanych przez nich rynkach” [18, s. 138]. Marketing zakupu jako forma aktywności skierowana na dostawców i obiekt zakupu pozwala rozpoznać strukturę rynku zaopatrzenia, zapewnia jego przejrzystość, orientuje w potencjalnych kierunkach substytucji obiektów zakupu i dostarcza instrumentów aktywnego oddziaływania na rynek zaopatrzenia. Możliwości wpływu na rynek są określane za pomocą czterech zmiennych, zwanych mix-marketingiem zakupu, które stanowią: t) przedmiot zakupu, 2) cena, 3) źródło zaopatrzenia, 4) komunikacja z otoczeniem zaopatrzeniowym.
Zasady marketingu zaopatrzenia w zakresie przedmiotu zakupu wymagają precyzyjnego określenia przedmiotu zakupu oraz wykorzystania tego przedmiotu jako narzędzia aktywnej polityki na rynku zaopatrzeniowym. W marketingowej koncepcji zakupu takie parametry, jak rodzaj i jakość materiału czy ilość i termin zakupu, są traktowane jako zmienne wykorzystywane w oddziaływaniu na rynek zaopatrzenia oraz w celu spożytkowania pojawiających się na nim szans. W tym obszarze znajdują się strategiczne, a także operacyjne (krótkookresowe) decyzje o zakresie kooperacji, czyli jakie materiały, części, zespoły, produkty i usługi wytwarzać w przedsiębiorstwie, a jakie kupować na rynku (analysc make or buy). Szerzej o podstawach prowadzenia tego typu analiz i rachunków w pozycji [5, s. 1-50].
Cena należy do głównych obiektów negocjacji handlowych. Warunkiem aktywnego wrpływu na wynik pertraktacji i uzyskania niskich cen jest dobre przygotowanie nabywcy. Prowadzenie przez niego aktywnej polityki cen zakupu zależy od: świadomości ogólnych uwarunkowań rynkowych; stosowania właściwej dla przedmiotu transakcji metody analizy cen; znajomości polityki różnicowania cen przez dostawców; wykorzystania analizy elastyczności cenowej popytu oraz cyklu życia nabywanych dóbr (szerzej w pozycji [16, s. 72-77]).
Wybór źródła zaopatrzenia (dostawy) uważa się za podstawowy składnik marketingu zakupu. Rozpoznanie potencjalnych źródeł zakupu należy bowiem do głównych zadań zaopatrzenia w przedsiębiorstwie. W ramach polityki wyboru dostawcy trzeba zdecydować o tak ważnych kwestiach, jak: 1) usytuowanie dostawców w kanale dystrybucji (producent czy pośrednik handlowy — hurtowy czy detaliczny), 2) liczba dostawców (jeden czy wiciu), 3) wielkość dostawcy (mały czy duży), 4) stałość powiązań z dostawcą (stały czy zmienny), 5) lokalizacja dostawcy (bliski czy odległy). W tych sprawach formułuje się różne zalecenia o charakterze w dużym stopniu relatywnym, wskazując na konieczność indywidualizowania decyzji i rozpatrzenia wszystkich uwarunkowań rynkowych. Do ważnych kryteriów wyboru dostawców zalicza się zwłaszcza: 1) cenę i jakość produktu, 2) ilość i termin dostawy