144 4. Potencjał i działalność gospodarcza przedsiębiorstwa
oraz usługi komplementarne, 3) zdolności techniczno-wytwórcze dostawcy^ odległość dostawcy i koszty transportu, 5) warunki umowne i możliwości zmiany, 6) image firmy i sytuacja finansowa, 7) możliwość i szybkość załatwia reklamacji (szerzej w pozycjach: [10, s. 193-195; 14, s. 124-127; 20, s. 52* 80-83]).
Komunikacja z otoczeniem obejmuje całokształt powiązań (głównie infd macyjnych) zorientowanych na dostawców i mających na celu transmisję oczęi wań wobec obecnych i potencjalnych dostawców, które wynikają ze stratej przedsiębiorstwa, jego idei marketingowych oraz polityki w zakresie gospodt materiałowej. Łączy się to z: 1) przyjęciem właściwej postawy (zachowań) wołsjj dostawców oraz polityki informacyjnej, 2) różnymi formami wspierania dostąp ców w działaniach adaptacyjnych, 3) udzielaniem referencji, 4) sprawiedliwy! podziałem wspólnie wypracowanych korzyści [1, s. 36-38].
Do określania strategii i działań w zakresie zakupu materiałów w różnyl fazach życia produktu jest wykorzystywany również cykl życia produkt! [6, s. 168-169].
Na obrotowy majątek finansowy przedsiębiorstwa składają się dwie gną aktywów:
należności i roszczenia, środki pieniężne.
Należności obejmują: należności od odbiorców (krajowych i zagranicznych): dostarczone wyroby, towary, usługi i wykonane roboty, zaliczki dla dostawcó\\|| należności z tytułu zwrotów podatków, składek ubezpieczeń społecznych, sulPjj wencji (itp.), należności z tytułu rozliczeń z pracownikami (np. pożyczek, zalicz® deiegacyjnych itd.), należności związanych z działalnością inwestycyjną (np. kau|j§ leasingowych), przedpłat na budowę, dostawy urządzeń i instalacji oraz rosz|| czenia sporne. W należnościach zazwyczaj dominują (90% i więcej) należności ajk dostarczone i jeszcze nie zapłacone (zafakturowane) wyroby, towary i usługi),) Środki pieniężne mogą występować w postaci: gotówki w kasie; środków r|JJ rachunku rozliczeniowym, rachunkach krajowych w walutach obcych, rachunkach) lokat terminowych; innych środków pieniężnych (np. środki pieniężne w drodzili itd. Do tej grupy zalicza się również krótkookresowe papiery wartościowe, jf Należności są to środki przedsiębiorstwa, które służą finansowaniu rozliczę^ z kontrahentami. Faktycznie stanowią formę nie oprocentowanego, krótkoterf| minowego kredytu udzielanego odbiorcom. Jeśli czas .regulowania naieżnośffl przekracza obowiązującą normę, przedsiębiorstwo ma prawo obciążania dłużlj* ników karnymi odsetkami. Przy kształtowaniu należności, przedsiębiorstwo pd)gf winno kierować się zasadą minimalnego ich poziomu. Celowe utrzymywani®
ipkiego stanu należności wynika z polityki marketingowej przedsiębiorstw radzącej do wzrostu sprzedaży i związanego z nią wyznaczania dłuższyc Aresów płatności za dostawy wyrobów i usług (np. jedno- czy dwumiesięcznych • Jednocześnie uruchamia się bodźce w formie rabatów dla płacących gotówk (skonto) oraz upustów cenowych w razie uregulowania należności przed upływei terminu płatności.
Poziom, a także ściągalność należności zależą też od czynników zewnętrznycl a zwłaszcza solidności, płynności finansowej i wypłacalności klientów. Istnie zatem konieczność skrupulatnego sprawdzania wiarygodności odbiorcy — jeg sytuacji i możliwości ekonomiczno-finansowych regulowania należności w tej minie, ochrony przed ryzykiem oraz wpływu ogólnych warunków gospodarczyc na jego kondycję. Ponadto minimalizacja poziomu należności wymaga: bieżąa kontroli stanu należności, szybkiego identyfikowania należności przeterminowc nychi opracowania sposobów ich ściągania oraz ubezpieczania dużych transakc i kontraktów' z klientami budzącymi wątpliwości, jak też prowadzenia analiz wskaźnikowej, badania struktury wieku należności, bilansowych zestawień należ ności oraz analizy cyklu należności DSO {days sales outstanding). Szerzej na tema analizy, oceny i monitoringu należności w! pozycjach [2, s. 155; 4, s. 75; 1: s. 128-143],
Środki pieniężne stanowią rezerwę niezbędną do regulowania bicżącyc zobowiązań finansowych, a więc przede wszystkim do uiszczania: zobowiążą: handlowych wobec dostawców, zobowiązań wobec budżetu z tytułu podatków wypłat wynagrodzeń dla załogi oraz spłaty zaciągniętych kredytów i odsetek W środkach pieniężnych akumułuje się ponadto zyski wypracowane prze przedsiębiorstwo. Należności niesporne, a zwłaszcza środki pieniężne (poz; lokatami długoterminowymi) oraz krótkoterminowe papiery wartościowe, zalicz; się do aktywów o wysokiej płynności finansowej, tj. zdolności do obsługi bieżą cych zobowiązań. Środki pieniężne w przedsiębiorstwie są niezbędne do u trzy mania płynności finansowej na właściwym poziomie. Utrzymywanie płynność finansowej chroni przedsiębiorstwo przed utratą opinii solidnego kredytobiorc; lub dłużnika i związanych z tym możliwości zaciągania kredytów czy uzyskiwani; dogodnych warunków płatności (np. bez potrzeby zakładania akredytyw cz; rozliczania gotówką lub czekami potwierdzonymi). Chroni to przed wysokim kosztami finansowymi z tytułu karnych odsetek. Z uwagi na często różny rozkłac przychodów i wydatków w czasie ważnym narzędziem regulowania płynności jes korzystanie z kredytów obrotowych zaciąganych na krótsze lub dłuższe terminy Podobnie jak niedostateczny poziom płynności finansowej, nadmierna płynnoś< jest zjawiskiem nieracjonalnym. Wolne środki pieniężne powinny być inwes towane przez przedsiębiorstwo w miarę ich powstawania.
W celu prawidłowego sterowania aktywami obrotowymi oraz podejmowanie decyzji w zakresie inwestowania nadwyżek pieniężnych oraz określania źróde