DSC02526 (5)

194 5. Potencja} i działalność gospodarcza przedsiębiorstwa

Noszą one łączną nazwę zapasów materialnych. Dwie pierwsze ich grupy sąścii^ I związane z realizacją procesów wytwarzania wyrobów i określane mianem zapasów I produkcyjnych (dla odróżnienia od zapasów towarowych obejmujących wyroby I gotowe i towary handlowe). W przedsiębiorstwach handlowych występują tylko d*u I grupy zapasów: materiały o charakterze pomocniczym i towary. W pozostałych I przedsiębiorstwach usługowych obrotowy zapas rzeczowy ogranicza się do zapasy I materiałowych. Wymienione składniki majątkowe są konsekwencją struktury strumic. I ni przepływu w procesach zaopatrzenia, produkcji i zbytu - począwszy od gromadzę. I nia niezbędnych komponentów wsadowych (surowców i materiałów), poprzez ich I przetwarzanie w procesach technologicznych (półfabrykaty, części, zespoły), ^ I dostawach wyrobów gotowych do odbiorców kończąc.

Zasoby majątkowe zapewniają ochronę procesów gospodarczych przed zakłócę- I niami i ich stabilizację, co przejawia się ciągłością produkcji wyrobów i świadczenia I usług oraz wysokim poziomem obsługi odbiorców.

■ Zapasy spełniają ważną rolę w ekonomice przedsiębiorstwa. Zapobiegając za- I kłóceniom, zapewniają one pełne wykorzystanie podstawowych czynników wytwór- I czych (pracy ludzkiej i majątku trwałego) oraz utrzymanie założonego poziomu I obsługi rynku; z drugiej strony rzeczowy majątek obrotowy jest składnikiem kapitało- I chłonnym i kosztotwórczym.

Utrzymanie zapasów wymaga od przedsiębiorstwa angażowania znacznych kapi- I tałów. Osłabia to możliwości rozwojowe przedsiębiorstwa i rozbudowę jego poten- 1 cjału innowacyjnego, produkcyjnego i rynkowego. Zapasy, zwłaszcza materiałowe I i produkcji w toku, wiążą środki finansowe na dłuższy czas i obniżają krótkookresową I płynność finansową.

I Tworzenie, utrzymanie i wyczerpywanie zapasów wiąże się z ponoszeniem I użych kosztów. Koszty utrzymania zapasów szacuje się na około 25-30% wartości I , apasów rocznie. W warunkach inflacji koszty te ulegają dalszemu wzrostowi.

Podstawowym warunkiem racjonalizacji obrotowego majątku rzeczowego jest I więc optymalizacja poziomu i struktury zapasów. Odrębnym zagadnieniem gos- I podarowania tym majątkiem jest optymalne stosowanie, wykorzystanie i zużycie I zasobów materiałowych w procesach produkcyjnych.    j

5.4.1.1. Podstawy ekonomiki zużycia materiałów

Efektywne gospodarowanie materiałami w zasadniczy sposób wpływa na wyniki I ekonomiczne przedsiębiorstwa przemysłowego, gdyż Itiipfie materiałów stanom I główny czynnik kosztotwórczy, a zarazem kształtuje jakość wytwarzanych wyrobów. I Współcześnie obserwuje się trendy wzrostu poziomu kosztów, co wiąże się z tenden- I cjami specjalizacji przedsiębiorstw i „rozkooperowania” produkcji, zlecania na I zewnątrz produkcji wykonywanej we własnym zakresie oraz zmniejszania głębokości I