DSC02518 (2)

I

188 5. Potencjał i działalność gospodarcza przedsiębiorstwa

w przypadku braku zdolności kredytowej albo też wtedy, gdy istnieje potrzeba krótkotrwałego użytkowania określonego dobra.

W, praktyce wyróżnia się dwie zasadnicze formy porozumień leasingowych. Są nimi: leasing operacyjny i leasing finansowy (kapitałowy) (por. [Biegalski 200i s. 72-80; Duraj 2000, s. 510; Gołda 2002, s. 25; Sasin 2002, s. 22-23]).

I

Leasing operacyjny jest umową krótkoterminową, zawieraną na czas krótszy niż wynosi moralne zużycie przedmiotu leasingu. Najczęściej dotyczy dóbr szybko tracących atrakcyjność ekonomiczną w branżach charakteryzujących się rewolucyjnym tempem postępu technicznego. Suma opłat leasingowych jest z reguły niższa od wartości przedmiotu leasingu, przy czym leasingodawca wykazuje to dobro w swojej ewidencji bilansowej i dokonuje odpisów amortyzacyjnych; czynsz leasingowy jest przychodem ze sprzedaży, amortyzacja zaś kosztami własnymi sprzedaży usługi leasingowej-jRata płatności leasingowej jest zaliczana do kosztów uzyskania przychodu korzystającego jffleasingobioicy). Korzystający w tej odmianie leasingu przyjmuje na siebie obowiązek utrzymania przedmiotu leasingu w należytym stanie technicznym i pokrywa wszystkie opłaty i koszty związane z jego wykorzystaniem [Sasin 2002, s. 26].

W leasingu operacyjnym dopuszcza się. prawo wypowiedzenia .umowy przez fcażdą z zainteresowanych stron, przy czym najczęściej nie przewiduje się możliwości zakupu przedmiotu leasingu, co umożliwia zawieranie kilku umów leasingowych w różnych okresach z użytkownikami tego samego dobra inwestycyjnego. Finansujący (leasingodawca) może jednak zaproponować korzystającemu kupno przedmiotu leasingu po cenie uwzględniającej realną wartość rzeczy po okresie jej użytkowania. Jeżeli korzystający jest zainteresowany kupnem przedmiotu leasingu, dochodzi do zawarcia umowy sprzedaży między obiema stronami (jako odrębnej umowy cywilnoprawnej). Następuje wówczas transakcja czysto handlowa, przy czym korzystający ma prawo pierwokupu [Sasin 2002, s. 22].

W leasingu finansowym korzystający (leasingobiorca) wykorzystuje przedmiot leasingu przez czas zbliżony do okresu jego normatywnej używalnością Zawarcie umowy leasingu finansowego wiąże się zawsze z opcją zakupu, tj. z przeniesieniem prawa własności przedmiotu leasingu - w momencie uiszczenia przez korzystającego ostatniej raty, kończącej spłatę należności - z leasingodawcy na Ieasingobiorcę. Ten typ umowy jest podobny do sprzedaży na raty [Sasin 2002, s. 23].

Finansujący w momencie rozpoczęcia leasingu finansowego wyksięgowuj^ przedmiot leasingu z ewidencji bilansowej i nie dokonuje od niego odpisów amortyzacyjnych. Korzystający wprowadza dane dobro do swojej ewidencji bilansowej i amortyzuje użytkowany przez siebie obiekt, ponosząc wszelkie koszty związane z jego eksploatacją, w tym koszty konserwacji, napraw, remontów, ubezpieczenia itp., chyba że na podstawie odrębnej umowy finansujący zobowiązuje się do ich ponoszenia'-