182 5. Potencjał i działalność gospodarcza przedsiębiorstwa
Zgodnie z postanowieniami znowelizowanej Ustawy o rachunkowości z 9 listopaj. B
2000 roku (DzU nr 113, poz. 1186) do tej grupy wartości niematerialnych i prawnw E nie zalicza się (poprzednio zaliczanych) kosztów organizacji poniesionych p^B założeniu lub późniejszym rozszerzeniu spółki akcyjnej.
Wartości niematerialne i prawne podlegają amortyzacji zgodnie z obowiązujący^ E przepisami prawnymi [DzU 2000 nr 113; DzU 2000 nr 14; DzU 2000 nr 54; f
2001 nr 106],
Inwestycje niematerialne umożliwiają nabycie wartości majątkowych służącym E rozwojowi przedsiębiorstwa, ochronie środowiska, poprawie jakości produkcji, I towi wydajności pracy, podnoszeniu kwalifikacji pracowników lub zmniejszeni, ■ uciążliwości wykonywanej przez nich pracy. Efekty tych inwestycji mają zazwyczaj B charakter pośredni wobec działalności podstawowej przedsiębiorstwa i są najczęściej I ^rudno mierzalne [Pyka, Pyka, Woźniak-Sobczak 1997, s. 75],
Za środki trwałe, zgodnie z obowiązującymi przepisami [DzU 2000)' nr lllj 1. I uznaje się nabyte lub wytworzone we własnym zakresie nieruchomo||a| w tym grunty I i prawo użytkowania wieczystego gruntów, budowle i budynki, lokale będące odrębną I własnością, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze prawo do lokali I własnościowego, inwestycje w obcych obiektach, maszyny, urządzenia, Środki trans-1 portu, a także inwentarz żywy, ulepszenia w obcych środkach trwałych, środki trwali I j w budowie (montażu) lub ulepszenia własnych środków trwałyćn? D<3? środków I trwałych zalicza się również obce obiekty (używane na podstawie umów najmu, 1 dzierżawy lub innej o podobnym 'Charakterze), jeżeli w myśl innych przepisów I jednostka ma prawo jetetortyzować (Umarzać).
Kryteriami kwalifikacji obiektów do środków trwałych są więc:44)
• własność lub współwłasność 'danej Jednostki gospodarczej! oraz prawo do I dokonywania przez nią odpisów-amortyzacyjnych,
• okres używania dłuższy niż srok,
• zdolność do użytku W momencie przyjęcia do używania,
• przeznaczenie na własne potrzeby lub do oddania w użytkowanić«na podstawił I dzierżawy lub innej umowy.
Z ekonomicznego punktu widzenia za środki trwałe uznaje się środki produk-1 cji, biorące udział w wielu cykłachk^iodukcyjnych przy zafihpwanią pierwotną I postaci naturalnej, stopniowo się zużywające i przenoszące, swoją wartość na VI twarzane przy ich udziale produkty lub świadczone usługi.
Inwestycje rzeczowe tworzą materialny majątek trwały. Służą odtwarzaniu, moda-1 nizacji oraz rozwojowi posiadanych zasobów środków trwałych. Ich cechą jest dni11 kapitałochłonność i odroczone w czasie „owocowanie”. Kapitał wydatkowany1111 sfinansowanie tych inwestycji jest odzyskiwany w postaci amotyzacji, będW I elementem ceny wytworzonych i sprzedanych wyrobów lub usług [Pyka, Py^11 Woźniak-Sobczak 1997, s. 75].
Skład i struktura rodzajowa majątku trwałego są odmienne w różnych podmiotą'' I gospodarczych. W polskich przedsiębiorstwach przemysłowych w ogólną wartom11