DSC02528 (4)

196 5. Potencjał i działalność gospodarcza przedsiębiorstwa

Czynniki te są wykorzystywane w fazie przedprodukcyjnej (tzw. technicznej przygotowania produkcji nowych wyrobów lub modernizacji wyrobów produkowany^.

Wprowadzanie konstrukcji materiałooszczędnych łączy się z wieloma działania mi; do najważniejszych z nich można zaliczyć: 1) analizę funkcji wyrobów i kosztów ich spełniania, prowadzącą do eliminacji zbędnych części (metoda analizy wartości) 2) wybór optymalnych zasad techniczno-fizycznych funkcjonowania wyrobu i meuyj obliczeń, 3) miniaturyzację wymiarów wyrobu oraz obniżenie stopni złożoności jyyrobu i skomplikowania kształtów jego części składowych, 4) wybór najwłaści* szych materiałów.

Normalizacja jest procesem tworzenia jednolitych kryteriów dotyczących czym*, ści, właściwości przedmiotów itp. Unifikacja to metoda normalizacji, prowadząca dr, zmniejszenia różnorodności odmian przedmiotów i czynności. W gospodarowania materiałami istotne znaczenie ma stopień znormalizowania i unifikacji części oraz materiałów. Normalizacja części według norm państwowych czy ponadpaństwowych (np. Unii Europejskiej) umożliwia ich masową produkcję przez wyspecjalizowane firmy. Unifikacja części oznacza możliwość ich stosowania w innych wyrobach, a unifikacja materiałów prowadzi do ograniczenia rodzajów, gatunków, odmian i wymiarów materiałów stosowanych w przedsiębiorstwie. Skutkiem działań normalizacyjnych jest wydłużenie serii produkowanych części, a w następstwie możliwość zastosowania efektywniejszych technologii, poprawy jakości i obniżki kosztów. Normalizacja ułatwia ponadto sam proces projektowania wyrobów. Unifikacja materiałów, dzięki ograniczeniu liczby pozycji asortymentowych, zmniejsza zakupy w małych partiach, ułatwia planowanie i sterowanie procesami zaopatrzenia, upraszcza magazynowanie i pozwala na zmniejszenie zapasów.

Metody i sposoby obróbki materiałów określa technologia; ona też wpływa w znaczącym stopniu na poziom ich wykorzystania, wielkość powstających odpadów i strat oraz jakość uzyskiwanych produktów. Postęp technologiczny wyraża się we wprowadzaniu: 1) technologii bezodpadowych, pozwalających na kompleksowe zagospodarowanie wsadu, 2) mało energochłonnych technologii, 3) optymalizacji cięcia i rozkroju materiałów oraz doboru postaci technologicznej materiałów,

4)    metod automatycznej kontroli jakości i technologii dokładnego formowania detali,

5)    technologii opartych na przetwórstwie surowców i materiałów odpadowych.

Dobór materiałów polega na opracowaniu wariantów wsadów, kompozycji surowcowych i materiałowych, projektów zmian w stosowanych przedmiotach pracy onz na wdrażaniu tych projektów do produkcji. Ukształtowanie struktury wariantu materiałowego następuje w wyniku stosowania zarówno zmiany składników (substytucji), jak i komplementarnego doboru, wyrażającego się w upraszczaniu, kombinowania i wzbogacaniu wariantu. Podstawowe znaczenie dla doskonalenia kompozycji matę riałowych mają: postęp w produkcji nowoczesnych materiałów, inżynieria materiałowa zajmująca się generowaniem innowacji materiałowych, analiza wartości, nowoczesne metody poszukiwań efektywniejszych zamienników materiałowych, matematyczne metody optymalizacji wsadu itd. (szerzej zob. [Stempin 1989, s. 11-26]).