skanuj0128 (16)

pieczne dla gwintu są naciski, ponieważ pod ich wpływem następuje ścieranie przesuwających się powierzchni gwintu śruby i nakrętki — zarówno przy dokręcaniu w połączeniach spoczynkowych, jak i w czasie pracy połączeń ruchowych. W związku z tym w obliczeniach gwintu przyjmuje się niewielkie wartości nacisków dopuszczalnych:

k₀ » 0,3 k_c — w połączeniach spoczynkowych dokręcanych tylko przy montażu,

k₀ « 0,2 k_c — w połączeniach spoczynkowych często dokręcanych i odkręcanych (np. śruby mocujące w przyrządach), k₀& 0,15 k_c — w połączeniach półruchowych rzadko uruchamianych (np. w podnośniku śrubowym),

k₀ « 0,1 k_c — w połączeniach ruchowych często pracujących (śruby pociągowe w obrabiarkach, śruby w prasach śrubowych itp.).

Jeśli śruby i nakrętki są wykonane z różnych materiałów, należy przyjąć wartości k₀ dla materiału słabszego.

Pomijając wpływ ukształtowania gwintu wzdłuż linii śrubowej, można przyjąć, że powierzchnia pracująca jednego zwoju gwintu wynosi

S = ^(d*-Di)

Stąd wzór na naciski powierzchniowe przyjmuje postać

p = ----jrCWy    (6.16)

—(d²—D?) —

w której:

H — czynna wysokość nakrętki,

H P — liczba czynnych zwojów gwintu.

Po przekształceniu otrzymuje się wzór na wyznaczenie czynnej wysokości i-krętki

(6.17)

4 QP

n(d² — Df)-k₀

Obliczenie gwintu z warunku na naciski jest więc równoznaczne z ustaleniem czynnej wysokości nakrętki.

Obniżenie wartości nacisków dopuszczalnych wpływa również na znaczne zmniejszenie naprężeń zginających i ścinających w gwincie, dlatego też gwint wystarczy obliczyć wg wzoru 6.17.

W łącznikach znormalizowanych przyjęto wysokość nakrętek zwykłych H = 0,8d. Można udowodnić, że dla tej wysokości nakrętek gwint nakrętki może przenieść większe obciążenia niż rdzeń śruby, dlatego w połączeniach spoczynkowych (z gwintem metrycznym) nie oblicza się wysokości nakrętek. Obliczenia te wykonuje się przeważnie dla połączeń półruchowych i rucho-- ;• ch oraz przy wykonywaniu śruby i nakrętki z materiałów o zróżnicowanych własnościach wytrzymałościowych.

129