skanuj0171 (7)

(NajCeHsO,, Mcz = 294,12)

cytrynian sodu'2H20    0,90g

woda do wstrzykiwań    do 1000 ml

Podać łączne stężenie poszczególnych jonów w mEq/l i mmol/1 (Na⁺ i Cl" pochodzą z różnych soli zawartych w roztworze).

W celu określenia stężenia jonów w mEq lub mmol w roztworze do wlewu kroplowego, w którym stężenie substancji wyrażone jest w g/I można posłużyć się wzorami:

__ _ stsubst.(g / /) ■ 1000 ■ w ^    Mcz    ’

mmol/1 =

st.subst. ■ 1000 Mcz

gdzie:

st.subst. - stężenie substancji wyrażone w g/1, w - wartościowość,

Mcz - masa cząsteczkową w g

W celu określenia ilości substancji w gramach, potrzebnych do sporządzenia roztworu, mając podane stężenie jonów w mEq/l lub mmol/1, stosuje się następujące wzory:

ilość substancji (g/1) =    ^^cz

1000-w

.. .,    , .    ... ... mmol/1-Mcz

ilość substancji (g/1) =-

Zadanie 2

Podać ilość gramów substancji potrzebnych do wykonania 50 litrów roztworu o poniższym składzie (mEq/l):

Na⁺ 110 mEq/l K⁺ 4 mEq/l Ca²⁺ 3 mEq/l Cl' 117 mEq/l

ilość mEq kationów = ilość mEq anionów (w tym przypadku 117)

69

Sposób określania ciśnienia osmotycznego roztworów do wlewu kroplowego

Ciśnienie osmotyczne nierozerwalnie związane jest z procesem dyfuzji roztworów przez błony półprzepuszczalne. Niezbędna jest zatem znajomość stężeń osmolamych płynów do podawania pozajelitowego (czy dany roztwór jest hipo-, izo- czy też hipertoniczny w stosunku do płynów ustrojowych).

Wielkość ciśnienia osmotycznego zależy od liczby cząsteczek i/lub jonów zawartych w 1 litrze roztworu i wyrażana jest jako miliosmol/1 (patrz Ćwiczenie 2).

Miliosmol - mOsm (in. milirównoważnik osmotyczny, miliosm)

Używanie równoważników osmotycznych jest konieczne w przypadku obliczania stężenia

nieelektrolitów (np. cukrów), kiedy to nie można posługiwać się miliwalami.

W przypadku konieczności sporządzenia płynu infuzyjnego o określonym ciśnieniu

osmotycznym, potrzebną ilość substancji można wyliczyć ze wzoru:

., ,,    ,    mOsm/l-Mcz , .

tlosc substancji (g/1) =-, gdzie

1000 n

n - liczba jonów, na jaką dysocjuje cząsteczka związku lub liczba cząsteczek niezdysocjowanych

W roztworach doskonałych n wynosi: dla glukozy 1, dla chlorku sodu czy siarczanu magnezu 2, dla chlorku wapnia lub magnezu 3, dla cytrynianu sodu 4.

W przypadku substancji nieulegających dysocjacji w roztworze wodnym (cukry - glukoza, fruktoza, alkohole cukrowe - mannitol, sorbitol) 1 mmol wywiera ciśnienie 1 mOsm. W przypadku substancji ulegających dysocjacji, ciśnienie osmotyczne roztworu zależy od liczby poszczególnych jonów, na jakie dysocjuje cząsteczka związku, np.:

1 mmol NaCl wywiera ciśnienie 2 mOsm 1 mmol MgCU wywiera ciśnienie 3 mOsm

Każdy jon, którego stężenie wyrażone jest w mmol. bez względu na wartościowość wywiera ciśnienie osmotyczne 1 mOsm.

Zadanie 3

Określić teoretyczną wartość ciśnienia osmotycznego

a)    20% roztworu glukozy (m.cz. glukozy bezwodnej = 180,16)

b)    5% roztworu glukozy

_    „    st.subst.(g //) • 1000 ■ n

Mcz

(st.subst. - stężenie substancji w g/1, n - liczba jonów, Mcz - masa cząsteczkowa)

70