114 Rozdział 3 Strategie rozwoju przedsiębiorstwa
Z każdym z wymienionych typów organizacji związane są zarówno określone korzyści, jak i koszty.
Strategia dywersyfikacji najogólniej mówiąc polega na poszerzeniu zakresu działalności przedsiębiorstwa i przeistoczenia z podmiotu jednobiznesowego w wielobiznesowy pod wspólnym zarządem. Przedsiębiorstwa rozważają możliwości dywersyfikacji w przypadkach, kiedy:
- występuje stagnacja na rynku,
- pojawia się presja ze strony konkurencji na tradycyjny obszar działania.
- występuje przestarzałość portfela produkcyjnego,
- ma miejsce zmniejszający się popyt,
- dysponowana wielkość kapitału przewyższa zapotrzebowanie ekspansji w dotychczasowym obszarze działania,
- podmiot działania nie jest w stanie uzyskać dodatkowej wartości na drodze ekspansji na dotychczasowym obszarze działania,
- spodziewana przyszłość jest bardziej interesująca w innych obszarach rynkowych,
- postrzega się konieczność rozproszenia ryzyka przez wybór działania w innych działach, klasach i grupach przedsiębiorstw.
Strategia dywersyfikacji może się odbywać w różny sposób, w zależności od przyjętej metody dywersyfikacji. W praktyce działalności gospodarczej wyróżnia się dwa sposoby dywersyfikujące działalność:
- dywersyfikacja koncentryczna,
- dywersyfikacja konglemeratowa.
Dywersyfikacja koncentryczna może polegać na nabywaniu biznesów, które w określony sposób wiążą się z obecną działalnością przedsiębiorstwa (technologia, wyroby, rynki, kanały dystrybucji). Dywersyfikacja koncentryczna dotyczy więc sytuacji, kiedy podmiot gospodarczy rozwija się w kierunku nowych, lecz zbliżonych do tradycyjnego obszaru produktów (usług), technologii, rynków. To podobieństwo zakłada wejście do działów wykazujących określony stopień pokrewieństwa z dotychczasowym obszarem działania.
Dywersyfikacja konglomeracyjna może polegać na zaangażowaniu się w działalność gospodarczą w całkowicie nowych obszarach produkcyjnych, bez żadnego związku z aktualną biznesową działalnością. W takiej sytuacji nazywa się ją czasem dywersyfikacją niepowiązaną (unrelated diversification). Podstawowym celem dywersyfikacji (w szczególności niepowiązanej) jest dążenie do zmniejszenia ryzyka (rozproszenie). Dywersyfikacja konglomeracyjna jest angażowaniem się w działalność gospodarczą w nowych obszarach, a więc o innych cyklach rozwoju i przyszłości technologicznego rozwoju, a także innej wartości giełdowej. Może to być z jednej strony atrakcyjne w aspekcie tworzenia nowej wartości, ale z drugiej ryzykowne. Formą zmniejszenia potencjalnego ryzyka jest tworzenie spółek typu joint venture.
V Strategie zawężania pola dział pola działania prowadzącym do ■ gifc rynków, które nie przynoszą i sprzedaży określonego biznesu, ba biórstwo. Zawężenie pola działań zakresów działania, które są niean stwa i chronią przed możliwością! żanie pola działania jest niejedna i występuje w postacie likwidacją! iych fragmentów działalności. Ą
■ Celami pozostałymi zwężaniafl 6 powrót do podstawowego zalań B zaniechanie podstawowej lingH ^■przekształcenie bądź zmiana ka ^■wygospodarowanie lepszych ea
V zapobieżenie kryzysowi finansfl — uzyskanie kapitału w celu dokn -w celu zapobieżenia wykupiean
■ Strategia likwidacji sprowadzi Biznesu przedsiębiorstwa zostaje n
tek sprzedany. Likwidacja nąjczęśd jak i pracowników przedsiębiorstw ze, wszystkich rodzajów strategii I formy likwidacji:
K, likwidacja (zamknięcie przedn -bankructwo, stan, w którym pd V Najczęściej przyczynami liku! ce przesłanki: zanikający rynek M finansowa, bez powodzenia pv^H ny w otoczeniu, poważne zmianu jektu, zbagatelizowanie okazjrn odpowiednich badań marketing • usług) i mankamenty w zarządza ! Strategia restrukturyzacji jd I tegii przedsiębiorstwa, wobec fJ Ijdslów i środków), w zakresie pi ■organizacji itp., która wymaga I funkcjonowania41.
■ 41 Por. D. Thierry, RestrukturyzaĘM text. Warszawa 1995, s. 18.