80752 skanuj0561

112 Rozdział 3 Strategie rozwoju przedsiębiorstwa

gracja pionowa wyraża się włączeniem do przedsiębiorstwa biznesów, które zajmują się tym, co znajduje się w kanale dystrybucji tuż przed bądź tuż po jej podstawowej działalności³⁷. Integracja pionowa przyjmuje dwie formy: integracji zasileniowej i integracji dystrybucyjnej³⁸. W integracji zasilającej podmiot działania wiąże się z własnym dostawcą. Ten typ integracji jest tym bardziej atrakcyjny, im większą wartość dodaną zbiera dostawca. Kolejnym atutem staje się uniezależnienie od dostawców, a tym samym daje możliwość uzyskania elastyczności reakcji w stosunku do rosnącego rynku. Integracja zasileniowa stwarza możliwości rozszerzenia funkcjonowania w nowych obszarach, na nowych rynkach w znaczeniu kooperacji i technologii, (np. dystrybutorzy dokonują wykupu producentów produktów, natomiast przetwórcy wykupują dostawców opakowań.

W przypadku producenta mającego trudności ze sprzedażą własnego produktu atrakcyjna staje się integracja dystrybucyjna. Sprowadza się ona do określonego powiązania z odbiorcą mającą na celu ustabilizowanie bądź stworzenie własnej sieci sprzedaży. W takiej sytuacji przedsiębiorstwo przyjmuje marżę detaliczną i może znacznie lepiej obsługiwać klientów. Mankamentem integracji dystrybucyjnej staje się wysoki koszt kapitałowy i skomplikowanie sfery zarządzania. Na ogół przenoszenie doświadczeń z produkcji do sfery dystrybucji nie jest sprawą łatwą. Przyjmuje się, że integracja pionowa może prowadzić do uzyskania określonych korzyści, jak³⁹:

-    większe możliwości różnicowania wyrobu,

-    korzystniejszy dostęp do kanałów dystrybucji,

-    większe możliwości dostępu do informacji o rynku,

-    zmniejszenie kosztów wynikających z połączenia produkcji, sprzedaży i kontroli,

-    dostęp do procesów technologicznych i patentów przejmowanych podmiotów,

-    zapewnienie dostaw w okresie trudności oraz zbytu w przypadku obniżonego popytu.

Najczęściej wysoki poziom integracji pionowej występuje w tzw. dziedzinach ustabilizowanych, które mają ze sobą wiele wspólnego w znaczeniu technologicznym i marketingowym. Stosuje się go dla obniżenia kosztów, co prowadzi do poprawy pozycji konkurencyjnej.

Integracja pozioma polega na uzyskaniu przez dane przedsiębiorstwo kontroli nad biznesami (nabycie, fuzja), które zajmuje się tym samym co i ono. Integracja pozioma w odróżnieniu od pionowej, czyli technologicznej, prowadzi do rozszerzenia działalności podmiotu w drodze fuzji lub wykupienia z przedsiębiorstwami tego samego działu, klasy lub grupy, najczęściej konkurentów lub producentów dóbr substytucyjnych. Strategię tę stosują duże, dobrze prosperujące kapitałowo firmy, które w okresie poprzedzającym decyzję, uzyskały poważne

nadwyżki kapitału. Za podejmą® ■następujące przesłanki⁴⁰: ? ^■poszerzenie udziału w rynku®

■    uzyskanie efektu skali i efektu | ■działania w danej agregacji

- wzrost potencjału finansowego! m logii i stanowiący podstawę iw ■. wzrost sprawności ekonomiczni nych, zmniejszenia skali opodaw E racjonalizacja wykorzystania I® ■osiąganie korzyści uzyskiwany*

■    bez zakupu licencji. ■Poglądowo ideę integracji pian*

Rysunek 3.5. Strategia integracji pin

produkcja

surowców

: produkcja podzespołów

dostawa	dostawa j
surowców	podzespołów i

§ produkty 'konkurencyjne	kj
produkty substytucyjne

źródło: G. Johnson, K. Scholes, ExpkĄ edition, s. 229.

³⁷ H. Jagoda, B. Haus, Holding, PWE, Warszawa 1995, s. 45.

W. Nasierowski, op. cii., s. 56.

³⁹ Z. Pierścionek, op. cit., s. 219-220.

■j.⁴⁰ Por. A.A. Thompson, A.J. Stridgj Irwin, Homewood 1995, seventh edition, s. I