skanuj1

Rozwój jako cci wychowania 53

Trzy prądy ideologii wychowania

Istniały Irzy szerokie prądy w rozwoju zachodniej ideologii wychowania. Jakkolwiek ich szczegółowe stwierdzenia zmieniają się z pokolenia na pokolenie, każdy z prądów wykazuje ciągłość na szczególnych założeniach dotyczących rozwoju psychicznego.

Romantyzm

Pierwszy prąd myśli, „romantyczny”, zaczyna się od Rousseau i jest reprezentowany obecnie przez następców Freuda i Gessela. Summerhill A. S. Neilla stanowi przykład szkoły opartej na tych zasadach. Romantycy utrzymują, że to, co pochodzi od samego dziecka, jest najważniejszym aspektem rozwoju. Dlatego leż środowisko pedagogiczne powinno być dostatecznie przyzwalające, aby umożliwić rozwinięcie się wewnętrznego „dobra” (możliwości i zalet społecznych), a wewnętrzne „zło” wziąć pod kontrolę: Dlatego też nauczanie dziecka idei i nastawień innych ludzi poprzez rutynę i dryl może zakończyć się bezsensownym uczeniem się i stłumieniem wewnętrznych, spontanicznych tendencji o pozytywnym znaczeniu.

Romantycy podkreślają biologiczne metafory „zdrowia ” i „wzrostu”, zrównując optymalny rozwój fizyczny z fizycznym zdrowiem i optymalny rozwój umysłowy ze zdrowiem psychicznym. W tym celu wczesne wychowanie powinno dziecku pozwolić przejść przez te fazy rozwoju emocjonalnego, które nie mogą wyrażać się w domu, takie jak tworzenie związków społecznych z rówieśnikami i dorosłymi innymi niż rodzice. Powinno również pozwolić na wyrażanie intelektualnego krytycyzmu i ciekawości. Nazwanie tej ideologii „romantyczną” nie oznacza obwiniania jej o nienaukoy/ość, jest to raczej uznanie, że dziewiętnastowieczne odkrycie naturalnego rozwoju dziecka było częścią szerszej romantycznej filozofii, etyki i epistemologii, pociągającą za sobą odkrycie naturalnego i wewnętrznego „ja”.

Co się tyczy dzieciństwa, filozofia ta obejmowała nie tylko świadomość, że dziecko posiada wewnętrzne ja, lecz także wartościowanie dzieciństwa, od którego można wyprowadzić pochodzenie ja. Dorosły, przyjmując punkt widzenia dziecka, może doświadczać niedostępnych inaczej elementów prawdy, wartości i rzeczywistości.

Jak zostało to sformułowane przez G. FI. Meada (1936):

Romantyzm powraca do istnienia ja jako faktu pierwotnego. To właśnie tworzy standard wartości. To, co objawił okres Romantyzmu, to nie po prostu przeszłość, ale przeszłość jako punkt widzenia, z którego wraca się do ja... To właśnie świadomość ja wynikającego z przeszłości tworzy podstawy romantyzmu (s. 61).

Praca G. Stanleya Halla, twórcy amerykańskiej psychologii dziecka, zawiera podstawowe idee nowoczesnej romantycznej myśli wychowawczej,

_wtgezaian efeszfopgfeng.______

Opiekunowie młodzieży powinni przede wszystkim trzymać się natury \ zapobiegać krzywdzie i powinni zasługiwać na dumny tytuł obrońców szczęścia i praw dzieci. Powinni oni głęboko czuć, że dzieciństwo nie jest zepsute, ale jest przeżyciem najdoskonalszej rzeczy na świecie, ponieważ pochodzi z ręki Boga; powinni być przekonani, że nie ma na świecie niczego bardziej wartego miłości, szacunku i służby niż ciało i dusza wzrastającego dziecka.

Zanim dopuścimy pedagoga , do świata dzieci, musimy przezwyciężyć fetysze alfabetu, tabliczki mnożenia i musimy zdać sobie sprawę z tego, że niewiele pokoleń temu, przodkowie nas wszystkich byli analfabetami. Wielu jest takich, którzy nie powinni być wychowani i których rozum, ciało i moralność byłyby w lepszym stanie, gdyby nie znali żadnej szkoły! Jakiż to zysk przyniesie dziecku zdobycie wiedzy i utrata własnego zdrowia? (1902, s. 24).

Transmisja kulturowa

Podstawy ideologii transmisji kulturowej osadzone są w klasycznej, akademickiej tradycji zachodniego wychowania. Tradycyjni pedagodzy wierzą, że ich zasadniczym zadaniem jest przekazywanie teraźniejszej generacji zasobów wiedzy, norm i wartości zebranych w przeszłości; wierzą oni, że praca wychowawcy to bezpośrednie nauczanie takich wiadomości i reguł. Ważny nacisk jednakże, spoczywa nie na kulcie przeszłości, ale na poglądzie, że wychowanie składa się z przekazywania wiedzy, umiejętności, norm społecznych i moralnych danej kultury. Wiedza i normy kulturowe mogą się gwałtownie zmieniać lub też mogą być statyczne. W każdym z tych przypadków jednakże przyjmuje się, że wychowanie jest transmisją zdobyczy kulturowych.

Bardziej nowoczesne lub innowacyjne odmiany poglądów transmisji kulturowej są prezentowane przez technologię wychowawczą i modyfikacje behawioralne¹. Tak jak i wychowanie tradycyjne, podejścia te zakładają, że wiedza i wartości — najpierw ulokowane w kulturze — są następnie internalizowane przez dzieci poprzez imitację modeli zachowań dorosłych, lub poprzez bezpośrednie kształcenie z zastosowaniem nagród i kar. Wobec tego technologie wychowania oceniają sukces osobnika zgodnie z jego zdolnością przyswajania reakcji, których został wyuczony i odpowiadania zgodnie z żądaniami systemu. Chociaż zwolennik technologizmu pedagogicznego podkreśla, że dziecko uczy się indywidualnie, swą własną drogą, przyjmuje on, podobnie jak tradycjonalista, że to, co jest wyuczone i co jest wartościowane w wychowaniu, jest kulturowo danym zasobem wiedzy i norm.

1

Stanowisko romantyków i zwolenników teorii dojrzewania ma również „konserwatywne” i „radykalne” odłamy. Podkreślając „adaptację do rzeczywistości”, psychoanalityczni pedagogowie, tacy jak A. Freud (1957) i Bettetheim (1970), kładą nacisk na zdrowie

psychiczne jako kontrolę ego, podczas gdy radykałowie podkreślają spontaniczność, twór-czo -y i ełc.