skrypt185

192

Wykorzystanie poszczególnych elementów regulacyjnych defektoskopu zostanie zaprezentowane podczas opisu techniki pomiarów ultradźwiękowych.

Integralnym elementem zewnętrznym jest głowica ultradźwiękowa. Typowa głowica w swej obudowie (ry s. 12.6) zawiera przetwornik piezoelektryczny, magnetostrykcyjny, elektrostatyczny lub elektromagnetyczny. Do budowy przetworników piezoelektrycznych używa się materiałów wykazujących odkształcenia w obecności ładunków elektrycznych. Własności takie wykazują niektóre kryształy, jak np.: kwarc i sól Seignetfa oraz materiały' ceramiczne jak np.: tytanian baru, cyrkono-tytanian ołowiu, mataniobian ołowiu. Do budowy przetworników magetostrykcyjnych używane są materiały zmieniające swe wymiary w polu magnetycznym czyli nikiel, kobalt i niektóre ich stopy. Przetwornik jest osłonięty płytą czołową mającą za zadanie chronić go przed bezpośrednim kontaktem z badaną powierzchnią. W przypadku głowic skośnych płyta czołowa wykonana jest w formie klina. Masa tłumiąca maksymalnie skraca czas własny drgań przetwornika. Przewody zasilające przetwornik wyprowadzone są poprzez gniazdo, umożliwiając połączenie głowicy z defektoskopem za pomocą kabla koncentrycznego. Rodzaj zastosowanej obudowy dostosowany jest do przeznaczenia: badania kontaktowego, badania w zanurzeniu lub badania elementów gorących.

4

Rys. 12.6. Budowa głowicy ultradźwiękowej |31

l-obudowa, 2-płyta czołowa, 3-masa tłumiąca, 4-gniazdo koncentryczne, 5-przctwornik

W powszechnym użytku są następujące rodzaje głowic:

• normalne fal podłużnych - jedno-

przetwomikowe, o zerowym ką

cie załamania wiązki.

• podwójne typu nadajnik-

odbiornik fal podłużnych,

•    skośne fal poprzecznych,

•    podwójne typu nadajnik-

odbiornik fal poprzecznych, • podwójne lub pojedyncze fal

powierzchniowych,