skanuj0007 (245)

Rys. 2.6

odciążając próbkę stwierdzamy, że na wykresie rozciągania będziemy się poruszali ciągle wzdłuż linii OAB, jeżeli nie przekroczymy pewnej wartości naprężeń. Odkształcenie trwale próbki wynosić będzie zero.

Granica sprężystości R_tp jest to największa wartość naprężenia nie powodującego powstania w próbce odkształceń trwałych. Z tego jednak powodu, że każda siła powoduje powstanie w próbce pewnych odkształceń trwałych, a możność ich zmierzenia zależy od czułości przyrządu pomiarowego, przyjęto stosować tzw. umowną granicę sprężystości, to jest takie naprężenie rozciągające, które wywołuje w próbce wydłużenie trwałe równe 0,05%:

Roj* =■ fljjRI MPa.    (2.11)

Jeżeli w czasie obciążenia poruszać się będziemy po krzywej rozciągania na przykład do punktu C, czyli przekroczymy granicę sprężystości R,_p, to przy odciążeniu powrót nie nastąpi wzdłuż krzywej CBAO< lecz po prostej CD. Prosta la jest równoległa do prostoliniowej części O A krzywej rozciągania. Gdy naprężenia zmaleją do zera, próbka nie wróci do swej pierwotnej długości, ponieważ dozna trwałego odkształcenia. Na rysunku 2.6 ten trwały przyrost długości przedstawia długość odcinka OD mierzoną wzdłuż osi z.

Wyznaczanie umownej granicy sprężystości przeprowadza się w analogiczny sposób, jak umownej granicy plastyczności (pkt. 2.5).

WYZNACZANIE UMOWNEJ GRANICY PLASTYCZNOŚCI

Określenie umownej granicy plastyczności

Umowna granica plastyczności R_{0 2} jest to takie naprężenie, które wywołuje w próbce trwałe wydłużenie równe 0,2% jej początkowej długości pomiarowej:

Metody pomiaru umownej granicy plastyczności

Metoda odciążania jest metodą doświadczalną i przeprowadza się ją bezpośrednio na maszynie wytrzymałościowej. Metoda ta polega na stopniowym obciążaniu próbki, a następnie jej odciążaniu do określonej siły wstępnej i pomiarze za pomocą lensometru powstałego odkształcenia trwałego próbki. Metoda ta będzie dokładnie omówiona w dalszej części ćwiczenia.

Metoda obciążania jest metodą wykreślną przybliżoną. Umowną granicę plastyczności wyznacza się wykorzystując sporządzony doświadczalnie (na maszynie wytrzymałościowej) wykres rozciągania, który musi być dokładnie wykonany zarówno w skali naprężeń (oś «r), jak i w skali odkształceń względnych (oś e). Metoda ta oparta jest na rozumowaniu przytoczonym w pkt. 2.4.

Odkładamy na osi e odcinek równy odkształceniu trwałemu 8_lrw = 0,2% (odcinek OK na rys. 2.7). Następnie przez punkt K prowadzimy prostą

Rys.' 2.7

równoległą do prostoliniowej części wykresu rozciągania. Frosta ta przecina wykres rozciągania w punkcie M, którego rzędna jest równa wartości umownej granicy plastyczności. Odcinek KP = b przedstawia wartość powstałych odkształceń sprężystych e_spr. Całkowite odkształcenie ?,_M próbki w chwili osiągnię-