Kolejność postępowania jest następująca:
1. Sprawdzić maszynę wytrzymałościową (zakres, zerowanie skali sil).
2. Zmierzyć średnicę próbki w trzech miejscach na długości pomiarowej.
-1 Każdy pomiar należy przeprowadzić w dwóch wzajemnie prostopadłych kie
runkach i wziąć wartość średnią. Do obliczeń należy przyjąć najmniejsze pole powierzchni, które powinno być obliczone z dokładnością do ± 1%.
3. Założyć próbkę w uchwyty (szczęki) maszyny i obciążyć siłą wstępną. Oś próbki powinna znajdować się w osi przesuwu uchwytów; uzyskuje się to przez ustawienie próbki na wprost kreski umieszczonej na szczękach. Siłę wstępną należy dobrać tak. aby naprężenie w próbce osiągnęło wartość około 10% przypuszczalnej granicy plastyczności.
4. Założyć na próbkę tensometr mechaniczny tak, aby ostrza były dobrze wciśnięte w próbkę, a wskazówka wskazywała na skali dokładnie zero.
5. Próbkę obciążyć silą równą dwukrotnej wartości wstępnej siły obciążającej.
6. Po 10 s działania tej siły próbkę odciążyć do wartości siły wstępnej.
7. Próbkę obciążyć silą powodującą powstanie naprężeń równych około 70% wartości przypuszczalnej umownej granicy plastyczności.
8. Po 10 s odciążyć próbkę do siły wstępnej i na skali Icnsomclru odczytać wartość odkształcenia trwałego.
9. Próbkę obciążać stopniowo coraz większą silą i każdorazowo
po 10.s działania pełnej siły - odciążać do siły wstępnej. Przyrosty siły powinny być takie, aby przyrosły naprężeń w próbce nic przekraczały 20 MPa. Zanotować wskazania siły obciążającej, a po odciążeniu odczytać ze skali tensometru wartość trwałego wydłużenia.
10. Próbę przerwać, gdy wydłużenie trwale przekroczy wartość 0.2% pierwotnej długości pomiarowej.
11. Sporządzić wykres we współrzędnych: siła obciążająca-wydlużcnie trwałe (rys. 2.101. Z wykresu togo odczytać wartość siły przy której
Rys. 2 10
odkształcenie trwale wynosi dokładnie 0,2/,' długości pomiarowej. Siła ta powoduje.jak wiemy, naprężenia równe umownej granicy plastyczności. Orunie?
tę oblicza się z wzoru (2.12) *
i
i
PRZYK LAD. Wyznaczyć umowna granicę plastyczności dla drutu stalowego o średnicy początkowej il0 = 2.95 mm. Próbę przeprowadzono na maszynie wytrzymałościowej firmy Schopper w zakresie sil 0 5000 N Wartość sil
obci;|żaji|cycli oraz odpowiadające im wartości odkształceń trwałych podano w lahl. 2.2.
By* J.l