31000 skanuj0009 (215)

Kolejność postępowania jest następująca:

1.    Sprawdzić maszynę wytrzymałościową (zakres, zerowanie skali sił).

2.    Zmierzyć średnicę próbki w trzech miejscach na długości pomiarowej. Każdy pomiar należy przeprowadzić w dwóch wzajemnie prostopadłych kierunkach i wziąć wartość średnią. Do obliczeń należy przyjąć najmniejsze pole powierzchni, które powinno być obliczone z dokładnością do ± 1%.

3.    Założyć próbkę w uchwyty (szczęki) maszyny i obciążyć siłą wstępną. Oś próbki powinna znajdować się w osi przesuwu uchwytów; uzyskuje się to przez ustawienie próbki na wprost kreski umieszczonej na szczękach. Siłę wstępną należy dobrać tak, aby naprężenie w próbce osiągnęło wartość około 10% przypuszczalnej granicy plastyczności.

4.    Założyć na próbkę tensometr mechaniczny tak, aby ostrza były dobrze wciśnięte w próbkę, a wskazówka wskazywała na skali dokładnie zero.

5.    Próbkę obciążyć siłą równą dwukrotnej wartości wstępnej siły obciążającej.

6.    Po 10 s działania tej siły próbkę odciążyć do wartości siły wstępnej.

7.    Próbkę obciążyć siłą powodującą powstanie naprężeń równych około 70% wartości przypuszczalnej umownej granicy plastyczności.

8.    Po 10 s odciążyć próbkę do siły wstępnej i na skali tensometru odczytać wartość odkształcenia trwałego.

9.    Próbkę obciążać stopniowo coraz większą siłą i każdorazowo — po 10 s działania pełnej siły — odciążać do siły wstępnej. Przyrosty siły powinny być takie, aby przyrosty naprężeń w próbce nie przekraczały 20 MPa. Zanotować wskazania siły obciążającej, a po odciążeniu odczytać ze skali tensometru wartość trwałego wydłużenia.

10.    Próbę przerwać, gdy wydłużenie trwałe przekroczy wartość 0,2% pierwotnej długości pomiarowej.

11.    Sporządzić wykres we współrzędnych: siła obciążająca-wydłużenic trwałe (rys. 2.10). Z wykresu tego odczytać wartość siły P_{0 2}, przy której

Rys. 2.10

n    ———— —... i.__

?

odkształcenie trwale wynosi dokładnie 0,2% długości pomiarowej. Siła ta powoduje, jak wiemy, naprężenia równe umownej granicy plastyczności. Granicę tę oblicza się z wzoru (2.12)

PRZYKŁAD. Wyznaczyć umowną granicę plastyczności dla drutu stalowego o średnicy początkowej d₀ = 2,95 mm. Próbę przeprowadzono na maszynie &    wytrzymałościowej firmy Schopper w zakresie sil 0 -r 5000 N. Wartość sil

obciążających oraz odpowiadające im wartości odkształceń trwałych podano w J    tabl. 2.2.

Tablica 2.2

Lp.	Silą obciążająca F N	Wskazania tcnsomelru po obciążeniu do 500 N przy długości pomiarowej L = 100 mm		Odkształcenie trwale f. ° ó
		lewego a mm'	prawego b mm
1	1000	0,01	0,01	0,01
2	1200	0,015	0,025	0,02
■ 3	1400.	0,035	0,045	0.04
4	1600	0,055	0.065	0.06 -
5	1800	0,10	0.12	0.11
6	2000	0.16	0.18	0.17
7	2200	0.27	0.31	0.29