sokim (czy „Wyższym”) i niskim .(czy „niższym"| i temacie. Więcej natomiast trudności przyHpurtj różnienie „stylu” i „tematu”: pojęcia te me wj pują wszystkich możliwości (gdzie np. zaliczyó ■ czy poniektóre przedmioty przedstawione?), In (| nie gwarantują, że dokonany podział będzie W] pujący i rozłączny. W niektórych opracowańh< 11, nym obyczajem i nawykiem, mówi się po proJftu ♦ ci i formie, co w dziedzinie rozważań nad parodię być szczególnie mylące.
5
.Posłużmy się pożyczonym od glossematylu 1 sieva. ale poza tą szkołą dobrze zadomowionym s. 59 tej książki) układem terminów: j,plnii W, nia” — ,,plan treści”. Czy takie przemianował ilV cyjnej „treści i formy” coś istotnie nowego W|i dza? Otóż, gdzie jak gdzie, ale w badaniu konsul rafrastycznego pojęcie dwu „planów”, jest wyjl przydatne. Przypomnijmy, że na plan wyrn/mit plan treści składają' się substancja i forma, tak A** mujemy w rezultacie kombinacji cztery poJi;n|m stancja planu wyrażania”, „forma planu wyi'|( „substancja planu treści”, „forma planu Iruótil* i CiO parodii- pawiemy, że utwór parodiowany nul planu treści, o którym to planie wypowiuda Mię dla (utwór parodiujący) należąca do planu wy W Utwór parodiujący jest pełną strukturą /.lo/.uitę stancji i formy^Jeżeli pod nazwą „forma" isęfl Wszelkie relacje. to formą będą także stosunki # cie przedstawionym, komponowane.w uklml futlł Myśl o tym, że nie tylkomjęzyk^eśt planem wyi dla fabuły jako planu treści, lecz fabuła mn&j | na odwrót, planem wyrażania dla określonych
IIHNM
|||M
IH In i !H“ V t UM
limli
iiiii
iiM li ii D|m „niij
iiiii
11| Mlłilf
ifilH
i! Uj nil tl
Mych i znaczących — właściwości Jeżyka, niech zilu-Iflnije następujący przykład.
■ Oto Papkin, postać należąca do określonego układu fttltularnego, wypowiada tekst, który w jego przekona-| Ulu jest szczególnie wytworny, a 'który w Strukturze Biimedal funkcjonuje jako parodia panegirycznej Ody ■liisycystyczne j:
Jak w dezertej Arabiji Złotosiejny wzrok Febowy Niesie żarem śmierć liliji,
Aż nakłoni białej głowy,
A zebrana na błękicie Płodorodna kropla rosy Wraca zwiędłej nowe życie I unosi pod niebiosy —
Równowładna, równoczynna Prezencyja twoja miła,
Starościanko miodopłynna,
Dla twojego sługi była. [...]
(Zemsta, ak)t II, sc. 7)
■Powiemy, że fabuła Zemsty i funkcjonująca w fa-Milc postać Papkina staje się planem wyrażania dla ję-■yka poetyckiego jako planu treści. Przykład Zemsty ■dl Jednak przykładem dość złożonym. Przywołanym
■ rozmyślnie dla uzasadnienia większej skuteczności ■oponowanej terminologii19. Przykład jest złożony, bo
Łpkin.o tyle nie jest autorem tej klasyeystycznej_ody, I ile Bkedro ieet. ..nutorem” Papkina. Zwykle mamy jŁluację prostszą: wfolianie wyrażania znajduje się pa-Kilia i(utwór parodiujący), a w planie treści znajduje H) przywołana za pomocą zniekształcający oh aluzji pa-■diowalna konwencja (istyl, prąd, gatunek, utwór^ Łooz w tym, że o ile zazwyczaj stosunek planu wyrami iu do planu treści jest stosunkiem literatury do rze-Kwi'siośei,Jo w przypadku parodii jest to stosunek li-
369
■ Powinowactwa literatury