SNV36328

u,u nawet) jest miłe. Gdy zaś WKMć na czas niezmiernie długi w inne P^śstw _swoj_ch wyjeżdżasz strony, racz dozwolić, Miłościwy Panie, abym P _talcowym przeciągu mógł odwiedzić Gdańsk i Królewiec, miejsca, które I^wna poznać pragnąłem”.

W gościnie u XBW powstał znany wiersz pt. Gość w Heilsbergu. Chciał ja, autor pozyskać Krasickiego dla politycznych projektów Stanisława Ąugusta- Utwór ten, powstały z inspiracji króla i przesłany mu na początku prześnią, bardzo się monarsze spodobał. Tym samym spełniony został zamiar Trembeckiego, pragnącego zjednać sobie ponownie względy królewskie. Nie znamy szczegółów pobytu poety w rezydencji Krasickiego. Nie wiemy, jak gospodarz, witany kilka lat wcześniej przez Trembeckiego wierszem, z racji swego przyjazdu do Warszawy, przyjmował królewskiego szambelana i poetę. W Heilsbergu nie przebywał jednak Trembecki dłużej niż kilka tygodni. Już we wrześniu wyjechał do Królewca, gdzie rozchorował się, zdaje się, dość poważnie „na kamień i podagrę”. Niepokoiły go również wieści napływające ze stolicy, związane ze sprawą Dogrumowej: „wydarłem się z rąk lekarzy królewieckich, gdym usłyszał, że tu (w Warszawie — J. S.) napastowano wiernych sług WKMci, sądziłem za rzecz najniegodniejszą w bezczynności przypatrywać się ich uciemiężeniu; spieszyłem wtedy do Warszawy, chcąc im być w czymkolwiek użytecznym”.

Działania, jakie Trembecki w tej sprawie podjął, nie zostały zinterpretowane po jego myśli; spotkały go przykrości. W sierpniu 1785 roku — po nowym konflikcie z królem — wyjeżdża do Gdańska, gdzie przebywa do maja następnego roku. Tymczasem w Warszawie zostaje oskarżony o autorstwo antykrólewskiego utworu Głos Polaka, czemu Stanisław August daje wiarę. Trembecki namiętnie zaprzeczał, próbował oczyścić się z zarzutów, ale i tym razem jakiś osad jednak pozostał. Można mówić o rodzącym się kryzysie zaufania króla wobec szambelana. Darowuje mu wprawdzie kosztowny pierścień, ale równocześnie skreśla z listy osób mających wraz z nim jechać do Kaniowa. „Do tego afrontu — mówiąc słowami Rabowicza — został dodany w rok później drugi”. Chodzi o to, że król odrzucił starania Trembeckiego o poselstwo na sejm 1788 roku. Winę za tę przykrą dlań decyzję zrzucił poeta na generała Komarzewskiego, obciążając go poza tym (w efekcie zasięgniętych informacji) odpowiedzialnością za rzekome pomówienie przed Stanisławem Augustem o autorstwo Głosu Polaka. Nie koniec na tym: wyzwał generała na pojedynek. W wyniku szczęśliwego (i zabawnego) zbiegu okoliczności do pojedynku jednak nie doszło, a przeciwnicy pogodzili się.

Jako pisarz zaangażował się wówczas mocno po stronie rzeczników aliansu z Rosją, wypowiadał się też za udziałem Polski w wojnie przeciw Turcji. Taka postawa była oczywiście po myśli króla. Niezbyt natomiast podobała się Stanisławowi Augustowi kolejna propozycja szambelana, związana z jego zabiegami o zaszczytny i intratny urząd. Tym razem zgłaszał Trembecki swą kandydaturę na stanowisko rektora w Szkole Głównej Wielkiego Księstwa Litewskiego, kiedy w maju 1789 roku wygasła druga