sowa1

c) zasadnicza różnica między nimi, a uczniami dotyczy nie tyle wyniku, ile czasu potrzebnego do jego osiągnięcia (B. Górecki, 1972, s. 94 i 95).

Proces szkolenia zawodowego - przyuczenia do wykonywania określonych czynności zawodowych osób upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym jest bardzo trudny i wymaga wiele wysiłku, czasu i cierpliwości. Badania przeprowadzone w spółdzielniach inwalidów wykazały, że najlepszą i najefektywniejszą metodą w tym zakresie jest metoda polegająca na bezpośrednim pokazie wraz ze słowną instrukcją oraz rezygnacją z ekonomicznego podejścia do sposobu i tempa wykonywania przez nich operacji. W dalszej kolejności okazała się skuteczna metoda pokazu i słownej instrukcji wraz z wymaganiem od ucznia słownego opisu przebiegu wykonywanej operacji (Trąmpczyński, 1979, s. 85 i 86).

Innym trudnym zagadnieniem w przygotowaniu do pracy osób umysłowo upośledzonych w stopniu umiarkowanym i znacznym jest sprawa ich zachowania się w sytuacji pracy i przystosowania się do jej wymagań Dużo pracy wymaga wypracowanie takich form zachowania, jak: punktualność, zdyscyplinowanie, systematyczność, dokładność wykonywania zadań, utrzymanie porządku itp. Okazuje się, że wiele z nich potrafi być także pracowitymi i pracować w miarę swoich możliwości systematycznie i dokładnie oraz osiągać oczekiwane rezultaty. Istotną sprawą jest wyraźne, zrozumiałe i osiągalne postawienie celu, a także stwarzanie zachęt do pracy Niekoniecznie musi to być zachęta finansowa, lecz np. zachęta słowna, współzawodnictwo itp. System ograniczeń i nagród powinien by elastyczny, urozmaicony i zindywidualizowany. Zasadą powinno być stopniowe przechodzenie od nagradzania za dobre chęci, do wynagradzania za efekty pracy.

E. Treści nauczania w podstawowej szkole specjalnej

Mają one charakter poznawczy, wychowawczy i rewalidacyjny. Szkoła pracuj ęjyedług zasad:

—    dostosowania treści i metod nauczania do stopnia rozwoju uczniów

i ich indywidualnych potrzeb rewalidacyjnych,

—    świadomego, aktywnego udziału uczniów w procesie nauczania i wychowania,

—    przystępności nauczania, systematyczności i logicznej kolejności w nauczaniu,

—    powiązania treści z życiem, wiązania pracy umysłowej z pracą fizyczną i praktyczną działalnością (Z. Sękowska 1985).

W zależności od wieku i stopnia rozwoju uczniów w szkole specjalnej wyróżnia się trzy szczeble programowe:

—    I szczebel - klasy I - IV (nauczanie całościowe),

—    II szczebel - klasy V - VI (nauczanie kompleksowe), 150