str230

lotatnik ” to C:\Document.r" # 102S. O.S.T.7T^,H0 str229~Paint " f Itelix iLibraryTT^’ Ę Hydrologia og...

li- Bajfciewścz-Grdbowdu. Z. Mikulski. Ilyitroiagia ogólna. Warszawa 2005 ISBN 83-0M 4579X.«hy \VN PWN 21X15

25 km J

Rys. 189. Schemat wycinka borderlandu kalifornijskiego (za Leontjewem, 1989); 1 dna zapadlisk, 2 progi. 3 - wyżłobienia podwodne

stromości profilu podłużnego. Rozpoczynają się one zwykle na krawędzi szelfu, w wielu przypadkach nawet na głębokościach I0-20 m w obrębie strefy brzegowej (Lcontjew, 1972), następnie wcinają się w głąb powierzchni skłonu kontynentalnego, niekiedy nawet ponad łOOO m (np. Kanion Kongo ma głębokość 1100 m. Kanion Oceanographer 1527 m). Największe wcięcia w głąb osiągają kaniony w środkowej części profilu podłużnego.

Nierzadko początki kanionów są rozwidlone; występują tu liczne drobne kaniony, które dalej łączą się (rys. 191). Od wierzchołków do środkowej części kanionu wzrasta stromość jego brzegów' i powierzchnia przekroju poprzecznego; w miarę zbliżania się do końca kanionu nachylenie zboczy maleje, zmniejsza się głębokość i kanion z reguły kończy się stożkiem napływowym (rys. 191). Wielkie kaniony podwodne zanikają zwykle u podstawy stoku, a ich stożki napływowe znajdują się już w zasięgu podnóża stoku kontynentalnego. Na powierzchni każdego stożka u jego podstawy zaznacza się wyraźnie system wcięć rozchodzących się na kształt ramion rzecznych w deltach (rys. 191).

Przeciętna długość kanionów podw^rodnych wynosi 50-60 km, a szerokość 2-5 km.

Podwodne kaniony bardzo licznie występują na skłonach Ameryki Północnej, Europy Zachodniej (zwłaszcza skłon Zatoki Biskajskiej), Argentyny i Morza Beringa. Bardzo

230

□

i

Cl

C

7T

C

O

rr.

a>

fO

co

o

oj

OJ

co

o

©

©

&

(J

S> Hydrologia ogólna - Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Zdzisław Mikulski - iLibrary Reader