str4 (22)

’; -V. fr.;y-

Podstawowe definicje

Próbka

Reprezentatywna część analizowanej populacji, dostępna analitykowi, podlegająca badaniu w celu wyciągnięcia wniosku o wartości określonego parametru w całej populacji.

Próbka laboratoryjna Próbka przygotowana z próbki ogólnej (pomniejszona), posiadająca wszystkie cechy tej próbki, przeznaczona do przeprowadzenia analiz w laboratorium.

Próbka analityczna

Część próbki laboratoryjnej, przeznaczona w całości do jednego oznaczenia, badania lub obserwacji.

Dr Stanisław Walas

Zakład Chemii Analitycznej UJ

fcaf		(Stu
Podstawowe definicje <&■ *		tjjjp Podstawowe definicje <&• *
♦ Selektywność		• maskowanie
Zdolność metody rozróżnienia i oznaczania wybranej		Maskowanie to przeprowadzenie danej substancji do
grupy analitów w złożonej próbce - Odpowiedź		takiej postaci, dla której dane reakcje analityczne z tą
metody na określoną, ograniczoną liczbę analitów,		substancją nie zachodzą. Maskowanie poprawa
umożliwiająca oznaczenie ich obok innych składników		selektywności reakcji analitycznych i lub eliminuje
* Specyficzność		wpływy substancji przeszkadzających.
Zdolność metody oznaczenia tylko jednego analitu w		• materiał referencyjny
złożonej próbce - Odpowiedź metody (sygnał) w danych warunkach tylko dla jednego analitu.		Rzeczywisty materiał o oznaczonym wszechstronnie, wieloma metodami, składzie wybranych pierwiastków
Dodatkowe operacje wprowadzane do procedury oznaczania na		lub ich związków, podanym w certyfikacie.
wpływać na selektywność czy specyficzność
; Dr Stanisław Walas Zakład Chemii Analitycznej UJ 21		Stanisław Walas Zakład Chemii Analitycznej UJ 22

Podstawowe definicje

Błąd systematyczny (niedokładność)

Różnica między wartością oznaczoną a wartością prawdziwą, charakteryzująca się odchyleniem wartości średniej oznaczenia zawsze w jedną stronę względem wartości oczekiwanej.

•    Błędy systematyczne mogą wynikać z procedury przygotowania próbki, zastosowanych odczynników czy pomiaru sygnału (kalibracja, efekt matrycy)

•    Błędy systematyczne mogą mieć stałą wartość (o charakterze tła) lub zmienną, zależącą od zawartości anałitu.

•    Błędy systematyczne można wykryć analizując próbki kontrolne lub lepiej materiały referencyjne (atestowane).

Błędy te można skorygować wprowadzając odpowiednie poprawki do procesu kalibracji (wzorcowanie i,'lub obliczanie).

. . j Dr Stanisław Walas    Zakład Chemii Analitycznej UJ    23

Podstawowe definicje

Błędy przypadkowe, precyzja (niepewność)

Błędy przypadkowe powodowane są na ogół niewielkimi wahaniami poszczególnych parametrów wpływających na wynik oznaczenia (sygnał analityczny), pozostających najczęściej poza możliwością kontroli.

W efekcie dodawania się lub odejmowania różnych drobnych efektów odchylenie wyniku od wartości średniej może być losowo dodatnie lub ujemne.

W odniesieniu do każdego wyniku oznaczenia należy, w oparciu o obliczoną lub oszacowaną precyzję, określić jego niepewność

Dr Stanisław Walas

Zakład Chemii Analitycznej UJ