Strona016 (2)

Lit jest metalem nadzwyczaj energicznie reagującym z wilgocią i tlenem powietrza, dlatego trudne jest stosowanie go w pogląd metalicznej lub w postaci stopów.

Również trudne byłoby stosowanie jako paliwa sproszkowanego wapnia. Wapń w temperaturze pokojowej reaguje energicznie z wilgocią i tlenem powietrza. Natomiast jest zupełnie możliwe Klonowanie stopów wapnia.

Tablica 7

WlmtnoAci fizykochemiczne stosowanych w pirotechnice pierwiastków i ich

tlenków¹

IMcrwIn- łłleK	u ~ <x •N ^'•5 0 i?	Temperatura! zapłonu pro-! szku w po- i wietrzu °C |	Temperatura topnienia °c	Temperatura wrzenia °c	Ilość substancji spalanej przy użyciu 1 g tlenu, g	ąouo[j,	ó cc,.	3 SS° 0 i .5
Ho	1,8	>800	1284	2970	0,50	BoO	2520	(3900)
Al	2,7	>800	660	~24()0	1,12	Al203	2050	2980
II krynt.	2,3	>900	2300	3550	0,45	B203	800—1100 mięknie	.—
1,1	0,5	180	179	1380	0,87	Li,0	>1700	—
II	—	—	gaz	—	0,12	JJ20	0	100
Mk	1,7	550	051	1100	1,52	MgO	2800	(~3100)
I u	1,5	~(i00	849	1487	2,50	Ca O	2572	2850
Ul	3,3	>900	1490	~ 2400	0,88	Si Oj	1710	2230
Tl	4,5	610	1800	(~3000)	1,50	Ti Oj	1800	<3(KX)
V	5,9	—	1715	(~3000)	1,27	v,o,	090	2215
|^1 tutor w,	3 3	200	~OOU	• _	0,78	I	563	—
• (Kia lii)	2,3	—	>3000	—	0,38	co,	gaz	—
i (umili)	2,2	—	>3000	—	0,75	co	gaz	—
tv	(1,5	~400	1800	>2900	2,85	ZrO,	2700	(4300)
Kii	7,1	~5(M)	419	900	4,09	Zn O		1973
h»	7,9	>500	1535	~2740	2,33	l'V203	1565
dli	0,7	>000	030	1040	5,07 •	Sb203	635	1570
i	2,1	230	118	441 |	1,00	HO,	gaz	—

• I'mIiII< h zostnln zestawiona na podstawie krytycznego porównania danych z kalen-

!¹• v M, Hiuwihskij: Fiziko-chlmiczesklje stuojstwa elemientow; Landolt: an/lii7uł Cliemlsche Tabellen i innych [2], [16].

1< r z o m¹ trudno się utlenia, co stanowi poważną przeszkodę w użyciu go do mas pirotechnicznych, jednakże w stopach z mag-iiwrni, uluminium i innymi metalami mógłby dać dobre wyniki.

Tytan w stosunkowo niskich temperaturach łatwo może reagować nie tylko z tlenem, ale również i z azotem powietrza. Istnieje wprawdzie możliwość stosowania tytanu lub jego stopów w pirotechnice, jednakże jak dotąd produkcja jego jest zbyt mała, a ceny zbyt wysokie.

Cyrkon jest drogi i deficytowy. Masy z cyrkonem mają wysoką temperaturę płomienia i palą się intensywnie. Zaletą cyrkonu jest małe zużycie tlenu oraz znaczna odporność na korozję.

W tablicy 6 podano ciepła tworzenia się tlenków średniokalo-rycznych pierwiastków (według Q\ i Q₂)-

W tablicy 7 zestawiono własności fizykochemiczne niektórych pierwiastków omówionych w § 1 niniejszego rozdziału. Większość danych o temperaturach wrzenia metali i tlenków metali przekraczających 3000ⁿC jest niepewna i dlatego odpowiednie cyfry podano w nawiasach. Temperatura wrzenia żelaza podawana jest (w zależności od źródła) od 2450 do 2800°C; przyjęliśmy jako najbardziej wiarygodną temperaturę 2740°C. Temperatura wrzenia MgO podawana jest w literaturze w granicach od 2800 do 3600°C.

W szeregu metali drugiej grupy temperatury topnienia tlenków wzrastają poczynając od baru do magnezu, mianowicie:

Al

600

550

500

450

400

657'C									65i°c
\										/
\										/
									i	r
	\								/
	\								/
		V						/
		_\						7
45;	^,oc				OJ	1 Ł	\	L

Rys. 1. Wykres dla stopu Al—Mg

Tlenek metalu    BaO

Temperatura topnienia (^C) 1023

Podobnego wzrostu należy oczekiwać również dla temperatur wrzenia tych tlenków. Bio-wrzenia CaO wynosi 2850 C, dla temperatury wrzenia MgO należy przyjąć wartość około 3100 C.

Jak widać z danych zawartych w tablicy 7, najwięcej tlenu do spalenia wymaga wodór, a nristępnie węgiel (przy spalaniu na C0₂). Stąd wynika, że masy, w których paliwem są substancje organiczne, powinny zawierać bardzo dużo utleniacza, co powoduje zmniejszenie się substancji palnej w danej objętości.

Spośród stopów metali stoso-

SrO CaO MgO 2430 2572 2800 — (częściowo sublimuje).

35

1

N f Żlrow podaje w książce „Swieczenije pirotiechniczeskich pla-"•'ert", żtt masa BaO, + Si pali się płomieniem koloru seledynowego.