Strona132

Działanie zapalające mas podpałowych jest uwarunkowane przede wszystkim tą ilością ciepła, która bywa przekazywana przez gorący żużel tworzący się podczas palenia. Stąd wniosek, że działanie zapalające masy podpałowej będzie tym silniejsze, im jest wyższa temperatura palenia i im więcej żużla pozostanie na powierzchni podpalanej masy zasadniczej.

Jeżeli powstały żużel jest w stanie ciekłym, to powiei^-zchnia jego zetknięcia z podpalaną masą zasadniczą będzie większa niż w przypadku żużla stałego, a zatęm większa będzie również ilość przekazywanego w jednostce czasu ciepła.

Ponadto doświadczalnie ustalono, że najlepsze działanie zapalające wykazują wolno palące się masy podpałowe, zostawiające dość czasu na przekazanie ciepła. Dlatego też w środkach pirotechnicznych stosuje się masy podpałowe niemal zawsze w postaci zaprasowanej.

§ 2. SKŁAD MAS PODPAŁOWYCH

Przy układaniu składu mas podpałowych powinny być użyte wyłącznie utleniacze, które łatwo i przy stosunkowo niskiej temperaturze oddają swój tlen oraz łatwo utleniają substancje palne.

Istnieje wiele utleniaczy łatwo oddających swój tlen. Do nich należą nadmanganiany, chlorany, azotany i inne. Biorąc jednak pod uwagę wymaganie małej wrażliwości na bodźce mechaniczne, atosuje się azotan potasowy częściej od innych utleniaczy.

Jako łatwo utleniające się substancje palne używane są węgiel drzewny, iditol, siarczek antymónu i inne.

W celu zapalania mas łatwo zapalnych, takich jak chloranowe masy dymów sygnalizacyjnych, wystarcza używanie mas podpałowych o składzie zbliżonym do składu prochu czarnego, na przykład:

1. Azotan potasowy	63% 2.	Azotan potasowy	55%
Siarka	15% '	Siarka	19%
Siarczek antymonu	11%	Siarczek antymonu	10%
Mączka prochowa	11%	Realgar	10%
		Dekstryna	6%
Równą tym masom siłę zapalającą posiada masa wskazana			przez
Bystrowa* o składzie:
Azotan potasowy		75%
Węgiel drzewny		15%
Iditol		10%

• I. Bystro w: Kratkij kurs pirotiechnii, Oborongiz, 1940.

i <14

Nieco bardziej intensywne działanie zapalające okazuje masa stosowana dawniej do zapalania mas oświetlających w bombach lotniczych o składzie:

Azotan barowy	44%
Azotan potasowy	34%
Siarka	11%
Szelak	11%

W celu wzmocnienia działania zapalającego mas podpałowych dodaje się do nich sproszkowanego magnezu, który zostawia po spaleniu stały żużel tlenku magnezowego.

I. Bystrow wskazuje, że do zapalania wielu mas oświetlających można stosować masę o składzie:

Azotan potasowy    75%

Magnez    15%

•    Iditol    10%.

W Niemczech do zapalania mas oświetlających stosowano niegdyś następującą masę:

Azotan barowy    30%

Azotan potasowy    30%

Magnez    26%

Węgiel drzewny (60% C) 13% Szelak    1%

Do zapalania mas, zawierających aluminium jako podstawową substancję palną i mających wysoką temperaturę zapłonu, należy stosować masy podpałowe z dodatkiem 15—20% proszku magnezowego.

W masach podpałowych do mas smugowych jako podstawowy utleniacz stosuje się nadtlenek barowy.

Nadtlenek barowy BaO_L, oddaje swój tlen w temperaturze wyższej niż azotan potasu, ale za to proces jego rozkładu wymaga zużycia niewielkiej jedynie ilości ciepła

DaOo BsO + i0₂—17 kcal.

Przy rozkładzie BaO_a ciężar stałej pozostałości wynosi 91% ciężaru utleniacza.

A oto przykłady mas podpałowych smugaczy:

Nadtlenek barowy	80%	2. Azotan barowy	48%
Magnez	18%	Nadtlenek barowy	30'%
Lepiszcze	2%	Magnez	13%
		Iditol	9%
			265