Strona146

Rozdział l

NAJWAŻNIEJSZE OPERACJE W PRODUKCJI ŚRODKÓW PIROTECHNICZNYCH

§ 1. MIELENIE SUROWCÓW STOSOWANYCH W PIROTECHNICE

Niektóre surowce pirotechniczne przemysł dostarcza w postaci gotowej do użycia. Odnosi się to zwłaszcza do proszków i pyłów metali, których rozdrabnianie drogą walcowania, mielenia, rozpylania w stanie roztopionym lub frezowania wymaga stosowania specjalnej techniki i wykonuje się często w fabrykach zajmujących się wyłącznie tego rodzaju procesem. Takie natomiast surowce jak sole używane w pirotechnice (azotany, chlorany, chlorek amonowy i inne) przemysł chemiczny dostarcza zazwyczaj w stanie nieodpowiedniego rozdrobnienia, albo też surowce te ulegają w czasie transportu skawaleniu. I w jednym, i w drugim przypadku surowiec musi być zmielony i ewentualnie odsia-ny oraz wysuszony. Dlatego czynności mielenia takich materiałów

stanowią typową operację wykonywaną w fabryce wyrobów pirotechnicznych W pirotechnice do mielenia soli i innych surowców niemetalicznych stosuje się młyny walcowe, gniotowniki (biegacze), młyny kulowe, młyny udarowe.

Młyny walcowe. Młyn walcowy (rys. 60)¹ wyposażony jest w dwa walce przeciwbieżne o tej samej średnicy. Materiał wsypuje się w szczelinę pomiędzy walcami, gdzie zostaje ściśnięty, zgnieciony i pokruszony na ziarna odpowiedniej wiel-

kości. Stopień zmielenia reguluje się wielkością szczeliny pomiędzy walcami. Młyn pracuje sprawnie jedynie wtedy, gdy średnica walców i wielkość kawałków podawanego na walce maierialu pozostaje w odpowiednim do siebie stosunku. Jeżeli wymiary kawałków mielonego materiału są zbyt duże, siła tarcia może być niewystarczająca dla wciągnięcia materiału pomiędzy walce. W praktyce przyjmuje się średnicę walców D = (20 —- 25) d, gdzie d oznacza średnicę kawałków mielonego materiału. Walce posiadające nacięcia lub zęby mogą mieć znacznie mniejszą średnicę.

Młyny walcowe stosuje się w pirotechnice rzadko. Służą qne do mielenia na średnią grubość, mogą więc być przydatne na przykład do lozkruszania dużych zlepieńców azotanu sodowego. Małe typy młynów walcowych z walcami zaopatrzonymi w zęby są używane jako ziarnkownice do kruszenia na ziarna placków, np. prochu czarnego.

Gniotownik i. Gniotowniki, zwane również biegaczami, rzadko są stosowane w pirotechnice do mielenia. Częściej używane są jako mieszalniki. Są to maszyny ciężkie. Stosuje się je najczęściej do mielenia materiałów twardych o grubych ziarnach.

Opis gniotowników podano w następnym paragrafie przy omawianiu mieszania surowców do mas pirotechnicznych.

Młyny kulowe. Młyny kulowe stosuje się w pirotechnice najczęściej do mielenia żywic naturalnych i sztucznych oraz siarki, a więc do materiałów bardzo miękkich. Działanie młyna kulowego omówiono przy opisie techniki mieszania mas pirotechnicznych.

Młyny udarowe. Młyny tego rodzaju są to najbardziej praktyczne i tanie maszyny do mielenia, bardzo wydajne i niewiele zajmujące miejsca. Nadają się do mielenia materiałów o średniej twardości, takich jak większość soli stosowanych w pirotechnice. Młyny te mielą sole na drobne cząstki.

Młyn młotkowy posiada tylko jedną szybko obracającą się tarczę (w małych młynach do 2500 obrotów na minutę) uzbrojoną w kilka młotków — kołków stalowych umocowanych na obwodzie tarczy. Tarcza obraca się wewnątrz korpusu, do którego ścian przymocowano masyw-

293

1

W związku z koniecznością powoływania się w tekście na rysunki znajdujące się w tłumaczeniu A. Szydłowskiego, w „Dodatku” zastosowano ciągłość numeracji rysunków (przyp. red.).