Strona 7

Redukcja objętości odpadów przez sprasowanie

Odpady promieniotwórcze z klinik i szpitali

Sprasowane w metalowym bębnie odpady zamknięte pokrywę

Składowisko

podziemne

Rys. 2.47. Przykład unieszkodliwiania odpadów radioaktywnych

-    składowanie odpadów radioaktywnych w izolowanych osłonach lub pojemnikach eliminujących bądź ograniczających emisję radioizotopów do środowiska. Dobrym sposobem unieszkodliwienia odpadów jest formowanie ich w bloki szklane lub ceramiczne. Tak zabezpieczone odpady umieszcza się na dnie oceanów lub głęboko pod powierzchnią ziemi, np. w wyeksploatowanych kopalniach soli, bunkrach (rys. 2.47);

-    zagospodarowanie odpadów poprodukcyjnych reaktorów jądrowych;

-    zaniechanie prób nuklearnych z bronią jądrową;

-    budowanie elektrowni jądrowych z wykorzystaniem najnowocześniejszych technologii światowych;

-    zaostrzenie przepisów bezpieczeństwa w elektrowniach jądrowych.

Zapobieganie szkodliwemu oddziaływaniu pól elektromagnetycznych powinno się przejawiać w:

-    zaniechaniu budowania domów mieszkalnych, zakładów pracy, prowadzenia upraw ogrodniczych i sadowniczych w pobliżu linii wysokiego napięcia;

-    wprowadzaniu zabezpieczeń dla osób pracujących przy urządzeniach emitujących szkodliwe promieniowanie elektromagnetyczne oraz skracaniu czasu pracy;

-    tworzeniu stref ochronnych wokół linii przesyłowych wysokiego napięcia;

-    uziemianiu urządzeń i przedmiotów pozostających w zasięgu działania pola elektromagnetycznego;

-    stosowaniu metalowej siatki ochronnej w miejscach skrzyżowania linii przesyłowych z drogami publicznymi o znacznym natężeniu ruchu.

7.6. POLSKIE REGULACJE PRAWNE DOTYCZĄCE PROMIENIOWANIA

W Polsce ochronę środowiska przed promieniowaniem regulują:

a.    Ustawa „Prawo atomowe” z dnia 10 kwietnia 1986 r. (Dz. U. nr 12, z 1986 r., poz. 70) i późniejsze zmiany z 1987, 1991, 1994 (Dz.U. nr 90 z 1994 r., poz. 418) i 1996 r. oraz akty wykonawcze.

W ustawie stwierdza się, że materiały promieniotwórcze i rozszczepialne podlegają ewidencji i kontroli. Artykuł 20 tej ustawy mówi, że wytwarzanie, przetwarzanie, obrót, stosowanie oraz transport materiałów promieniotwórczych wymaga zezwolenia.

b.    Zarządzenie Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki z dnia 19 czerwca 1989 r. w sprawie szczegółowych wymagań i warunków bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej (M.P. nr 23 z 1989 r., poz. 180).

c.    Zarządzenie Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki z dnia 19 maja 1989 r. w sprawie zasad zaliczania odpadów do odpadów promieniotwórczych oraz ich kwalifikowania i ewidencjonowania, a także warunków ich unieszkodliwiania, przechowywania i składowania (M.P. z 1989 r. nr 18, poz. 125).

d.    Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska z dnia 31 stycznia 1980 r., tekst jednolity (Dz.U. nr 49 z 1994 r., poz. 196) oraz Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz.U. nr 133 z 29 października 1997 r., poz. 885).

W ustawie tej zastrzega się, że substancje promieniotwórcze i urządzenia wytwarzające szkodliwe promieniowanie mogą być używane wyłącznie pod warunkiem zapewnienia należytej ochrony przed ich szkodliwym oddziaływaniem na ludzi i środowisko. Specjalny przepis odnosi się do obiektów budowlanych, w których prowadzona jest działalność związana z wykorzystywaniem urządzeń wytwarzających promieniowanie szkodliwe dla ludzi i środowiska.

W przepisach mówi się ponadto o wykorzystywaniu odpadów przemysłowych zawierających substancje promieniotwórcze oraz o karach związanych z niezapewnieniem ochrony przed promieniowaniem szkodliwym dla ludzi i środowiska (Dz.U. nr 89 z 1991 r., poz. 404).

Zasady ochrony środowiska i ludzi przed promieniowaniem elektromagnetycznym niejonizującym o częstotliwości 50 Hz, zostały określone w:

e.    Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 5 listopada 1980 r. w sprawie szczegółowych zasad ochrony przed elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizującym, szkodliwym dla ludzi i środowiska (Dz.U. nr 25, z 1980 r., poz. 101). Zgodnie z wyżej wymienionym rozporządzeniem na obszarach otaczających źródła pól elektromagnetycznych ustanawia się strefy ochronne I i II stopnia. Strefa ochronna I stopnia jest obszarem, na którym przebywanie ludzi jest zabronione, z wyjątkiem osób zatrudnionych. W strefie ochronnej II stopnia dopuszcza się przebywanie ludności związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, turystycznej, rekreacyjnej itp. Zabronione jest jednak lokalizowanie w tej strefie budynków

193