str 084

Rozwiązanie

Należy spodziewać się, że jeśli średnica czopa d = 100 mm i długość wpustu / = 120 mm, to połączenie jest spoczynkowe (koło nieprzesuwne) i naciski dopuszczalne można przyjąć z tablicy 12.1, np. o wartości

Pdop = ⁹⁰ MPa

Dla d = 100 mm wymiary poprzeczne wpustu wg tablicy 11.7 mają wartość

b x h =24 mm x 14 mm

Długość czynna wpustu

l_Q = Z - b = 120 - 24 = 96 mm Maksymalna siła obwodowa obliczona z warunku (12.1)

F l_n-ip,_nn = 96- —-1-90 = 60 480 N

o ^ ^r dop    2

Maksymalny moment obrotowy, jaki może być przeniesiony w tym połączeniu, zgodnie ze wzorem (12.2) wynosi

M = F- = 60480-^i = 3024 N-m 2 2

12.4. Połączenia wielowypustowe

Połączenie wielowypustowe znajduje zastosowanie w produkcji wielkose-ryjnej i polega na tym, że na czopie wału są wykonane za pomocą frezowania wypusty (tzn. występy stanowiące z czopem jedną całość), które współpracują z odpowiednimi rowkami w piaście wykonanymi za pomocą przeciągania.

Wypusty mogą mieć kształt równoległy (tzn. o zarysie prostokątnym), ewolwentowy (tzn. boki wypustów mają zarys ewolwentowy podobnie jak zęby kół zębatych) oraz trójkątny (tzw. karbowy), jak to przedstawiono na rys. 12.3.

W ogólnej budowie maszyn najbardziej są rozpowszechnione wypusty o zarysie prostokątnym, określone w normie PN-63/M-85015. Zależnie od rodzaju połączenia (spoczynkowe lub ruchowe czyli przesuwne) oraz od wartości obciążenia stosuje się połączenia wielowypustowe o zarysie prostokątnym odmiany lekkiej lub średniej. W obu odmianach zawsze liczba wypustów jest parzysta i wynosi zależnie od średnicy czopa d (patrz tablica 11.8) 6, 8 lub 10. Wypusty w odmianie średniej są wyższe o 1-^2 mm od wypustów w odmianie lekkiej.

84