strona (188)

D.    Oznaczanie odczynu miotonicznego

Odczyn ten występuje w miotonii wrodzonej i niektórych miotomach zanikowych. Choroby te, charakteryzują się długim utrzymywaniem się skurczu dowolnego i trudnością wykonania ruchu po dłuższym bezruchu, np. rano przy wstawaniu z łóżka. Chorobę rozpoznaje się po objawach klinicznych, czasami jednak potrzebna jest ocena elektrodiagnostyczna w postaci badania wykrywającego ewentualny odczyn miotoniczny.

Chorobą są objęte zwykle wszystkie mięśnie, lecz w niejednakowym stopniu. Czasem bardziej zaatakowane są kończyny górne, a czasem dolne. Dlatego w celach diagnostycznych należy oznaczać odczyn w dobrze widocznych mięśniach przedramienia i podudzia. Badanie wykonuje się co najmniej 24 godziny po przyjęciu ostatniej dawki leku przeciw miotonii. Miotonia nie zagraża życiu i odstawienie leku na jeden lub dwa dni nie jest niebezpieczne.

Pobudzenia dokonuje się za pomocą serii impulsów, które kieruje się bezpośrednio na mięsień (przy drażnieniu z pni nerwowych odczyn jest wyrażony zbyt słabo). Stosuje się parametry takie jak do wywołania skurczu mięśnia zdrowego, np. t_imp= 1 ms, t_p = 3 ms, lub prąd neofaradyczny, zwiększając natężenie do uzyskania skurczu. Serie należy powtórzyć 2 lub 3 razy, by uzyskać możliwie precyzyjną diagnozę. Przy dodatnim odczynie miotonicznym skurcz pozostaje kilka do kilkudziesięciu sekund po ustaniu bodźca. W zdrowym mięśniu skurcz ustępuje bezpośrednio po ustaniu bodźca.

E.    Oznaczanie odczynu miastenicznego

Odczyn ten występuje w schorzeniu o nazwie miastenia (miastenia gravis), które charakteryzuje się szybkim męczeniem się określonych grup mięśni. Mogą to być mięśnie twarzy, przełyku, mięśnie oddechowe (te postacie mogą mieć zejścia śmiertelne), kończyn górnych lub dolnych; choroba może również obejmować wiele mięśni. Jej przebieg charakteryzuje się spontanicznymi remisjami i nawrotami. Miastenię leczy się podawaniem leków z grupy Polstygminy i innych. Poprawa trwa do czasu wyczerpania się leku w organizmie (zwykle od 6 do 12 godzin).

Badanie odczynu miastenicznego pomaga w ustaleniu diagnozy. Dodatni może być tylko wtedy, gdy nie działają leki usuwające patologiczne zmęczenie, a zatem co najmniej I 2 godzin po podaniu ostatniej dawki. Odczyn wykonuje się, jeśli są wątpliwości diagnostyczne, a przerwanie podawanych leków nie powoduje zagrożenia dla chorego.

Badania dokonuje się na mięśniach twarzy, kłębu kciuka, kończyn lub innych wyznaczonych przez lekarza. Wskazane jest badanie dwóch lub trzech grup mięśni w różnych częściach ciała.

Stosuje się krótkie serie 5-10 impulsów (parametry impulsu takie jak w badaniu odczynu miotonicznego), które powinny wywołać skurcz. Powtarza się je co 3 s. Przy pierwszych seriach pobudliwość jest taka sama jak w mięśniach zdrowych. W następnych skurczach maleje. Zdolność do skurczu w mięśniach chorych wyczerpuje się znacznie szybciej niż w mięśniach zdrowych. Wzrost natężenia zwiększa skurcz tylko chwilowo albo nie zwiększa w ogóle. Objaw ten bywa najsilniej wyrażony w mięśniach kłębu kciuka. Po odpoczynku trwającym około 1 min można ponownie wywołać skurcze.

Na znacznie przyspieszonym męczeniu się chorego mięśnia polega odczyn mia-steniczny. Poza miastenią zdarza się w dystrofiach mięśni, w zapalaniu wieloner-wowym i w niektórych innych chorobach, w których występują zaniki mięśni. W tych

188