strona (79)

Tabela 2.5. Objawy wyznaczające stopnie rumienia fotochemicznego

Stopień rumienia	Czas utajenia Igodz.)	Maksimum [godz. od ekspozycji]	Intensywność maksymalna	Czas trwania [w dobach]	MED
Progowy	5-8	do 12	zaróżowienie	do 1/2	1
1	4-5	od 12 do 24	zaczerwienienie	1	2
1!	3-4	od 24 do 48	zaczerwienienie z bólem	do 3	3-4
III	2-3	od 48 do 72	jak wyżej i obrzęk	do 5	5-6
IV	1,5-2	od 48 do 100	jak wyżej i pęcherze	od 5 do 10	6-8
V	krótszy niż 1,5	od 48 do 100	jak wyżej i martwica	gojenie dłuższe niż 10	więcej niż 7

w drugiej fazie immunosupresyjnie. Rumień ustępuje w miarę odnowy uszkodzonych komórek.

Intensywność i okres utajenia rumienia zależy od podanej dawki i osobniczej wrażliwości skóry. Cechą charakterystyczną rumienia są jego wyraźne granice, wyznaczające dokładnie naświetlony obszar. Intensywność rumienia po naświetleniu UV-B określa się w stopniach, według kryteriów podanych w tabeli 2.5.

Czas potrzebny do wywołania rumienia progowego nazwany został minimalną dawką rumieniową, która jest oznaczana międzynarodowym skrótem MED (ang. minima! erythema dosis). Stanowi ona jednostkę określaną w stosunku do danego palnika (emitora UV) i danego osobnika. Aby MED była powtarzalna, musi być wykonywana w tym samym pomieszczeniu i w tej samej odległości od ścian. Barwa ścian i ich odległość mogą wpływać na ilość i jakość odbitego promieniowania. MED zmienia się również u tego samego osobnika - zwiększa się w wyniku ekspozycji na promieniowanie UV, jest więc miarą tolerancji UV. Tolerancja i MED są większe w lecie i jesienią, a mniejsze w zimie i wiosną. MED służy jako podstawa do ustalenia dawki leczniczej. Należy ją określić przed każdą terapią UV.

Do zbadania wrażliwości (tolerancji) skóry na UV stosuje się test nazywany biodozą. Oznaczenia tego dokonuje się na skórze najmniej narażonej na promieniowanie słoneczne (może to być skóra pośladków lub wewnętrzna powierzchnia przedramienia), za pomocą tej lampy, która będzie używana do leczenia.

Na wybranej powierzchni skóry mocuje się rumieniomierz. jest to pasek tkaniny lub folii nieprzenikliwej dla UV. Z 5 otworami o średnicy około 3 cm. Zasłania się białym płótnem osobę badaną wraz z twarzą. Kiedy lampa jest gotowa do naświetlania, ustawia się ją tak, aby palnik znajdował się 50 cm od skóry, a promień środkowy padał na rumieniomierz pod kątem 90° w stosunku do powierzchni naświetlanej, i odsłania się pierwszy otwór rumieniomierza. Następne otwory odsłania się kolejno co 20 s (przy nowych, silniejszych palnikach co 15 s). W rezultacie pierwszy otwór jest naświetlany 20 x 5 = 100 s, następny 20 x 4 = 80 s itd., ostatni - 20 s. Te czasy naświetlania służą do określenia MED dla UV-B.

Po 24 godzinach określa się pole o najsłabszym rumieniu. 1 MED jest to czas naświetlania pola bez rumienia sąsiadującego z polem o najsłabszym rumieniu, jeśli zamierza się stosować inną odległość w naświetlaniach leczniczych niż 50 cm,

79