§ 3. FUNKCJE ZESPOLONE ZMIENNEJ ZESPOLONEJ 21
nktów z, spełniających nie-
iktu r0 przedstawia wnętrze niego punktu z0 (rys. 1.4). tbioru płaskiego £ (np. do
a f (z) imiennej zespolonej z. >r zaś £,, składający się ze irzeciwdziedziną). Mówimy ) zbioru £ na zbiór £t. ażdej wartości ze E odpo-cję jednoznaczną nazywać inkcie z0 zbioru £ granicę I z0, odpowiedni ciąg war-
iikcji zmiennej rzeczywistej, cy sumy, różnicy, iloczynu : skończone w punkcie z0. akcję (3.1) napisać w postaci
1 rzeczywistą oraz urojoną
y) ma granicę g = g, +ig2 na v(x, y) mają odpowiednio
ie z0, jeżeli wartość funkcji kcie, czyli jeżeli
iżdym punkcie tego zbioru.
Twierdzenie 2. Jeżeli funkcja w = f(z) = u(x, y) + iv(x, y) jest ciągła w punkcie z0 = x0 + iy0, to zarówno część rzeczywista u(x, y) jak i urojona v(x, y) są ciągle iv punkcie (x0, y0) i odwrotnie.
Zadania przykładowe
Zadanie 3.1. Określić pole funkcji oraz jej część rzeczywistą i urojoną:
a) w = z2 +1, b) w =
l + z
2 •
Rozwiązanie, a) Bierzemy pod uwagę funkcję
w = z2 +1.
Zauważamy od razu, że funkcja nasza określona jest dla wszystkich z zespolonych, a więc polem jest cała płaszczyzna liczbowa. Podstawiając we wzorze (1) w = u+iv oraz z = x+iy mamy
u + iv = (x +iy)2 + l, u + iv = x2+2ixy—y2 + l,
(2) u + iv = (x2 — y2 +1)+i2xy.
Porównując po obu stronach równości (2) części rzeczywiste i urojone, mamy
u = x2-y2+1, v = 2xy.
b) Funkcja
w = •
l + z2
jest określona dla wszystkich z zespolonych z wyjątkiem zv = i oraz z2 = — U a więc polem naszej funkcji jest płaszczyzna liczbowa po usunięciu punktów zi = i oraz z2 = — i. W celu znalezienia części rzeczywistej i urojonej naszej funkcji przekształcamy ją następująco :
1 1+ż2 1+ż2
w =
l + z2 (l + z2)(l + ż2) |1 + Z2|
Podstawiając w = u+iv, z = x+iy, z = x-iy, otrzymujemy ze wzoru (4)
1 + (x—ty)2 _ l + x2-y2—2xyi u + w~ |1+(X +1»2|2 |(1 + x2—y2)+2xyi|2 ’
1 + x2—y2—2xyi l + x2—y2—2xyi
u + iv =
(V(l + X2 - y2)2+4x2y2)2 (1 + x2 - y2)2+4x2y2
l+x2—y2 — 2xyi
u + w =
(x2 + y2)2 + 2 (x2—y ) +1