y człowieka największa część powierzchni półkul pokrywa kora pełniąca funkcje asocjacyjne, natomiast ziarniste i piramidowe części kory zajmują mniejszą część powierzchni półkul.
Włókna istoty białej dzielimy na: asocjacyjne (kojarzeniowe), spoidłowe (łącza obie półkule mózgowe) i projekcyjne (czuciowe i ruchowe łącza korę mózgu z pniem mózgowia i rdzeniem kręgowym). W kresomózgowiu również węchomózgowie (kora mózgowa), która u człowieka jest bardzo zredukowana.
Nerwy czaszkowe:
I. Nerw węchowy
II. Nerw wzrokowy
III. Nerw okoruchowy unerwia niemal wszystkie mięśnie oka, mięsień rzęskowy i zwieracz źrenicy
IV. Nerw bloczkowy unerwia mięsień skośny górny oka
V. Nerw trójdzielny unerwia mięsnie czynne przy żuciu i inne mięśnie gardzieli, odpowiada za czucie skóry głowy i błon śluzowych jamy nosowej i ustnej, spojówek oka i opony twardej.
VI. Nerw odwodzący unerwia mięsień prosty zewnętrzny
VII. Nerw twarzowy unerwia mięśnie twarzy, ślinianki podjęzykowe i podszczękowe i gruczoły łzowe, kubki smakowe przedniej i bocznej części języka (przez nerw językowy)
VIII. Nerw słuchowy unerwia narząd słuchu i błędnik.
IX. Nerw językowo-gardłowy unerwia mięsień rylcowo-gardzielowy, śliniankę przyuszną, kubki smakowe tylnej części języka; odpowiada za czucie błony śluzowej części języka, gardzieli i łuków podniebiennych, organów czuciowych w zatoce tętnicy szyjnej oraz chemoreceptory kłębków szyjnych
X. Nerw błędny unerwia mięśnie krtani i oskrzeli, liczne mięśnie gardzieli i przewodu pokarmowego, gruczoły przewodu pokarmowego, serce i narządy wewnętrzne oraz obszary czuciowe płuc, żołądka, przełyku i wielkich naczyń
XI. Nerw dodatkowy unerwia mięsień sutkowo-obojczykowo-mostkowy i czworoboczny grzbietu, bierze udział w obszarze unerwianym przez nerw błędny dotyczący narządów i obszarów czuciowych
XII. Nerw podjęzykowy unerwia mięśnie języka i niektóre szyi.
92