wstęp do teorii polityki img 208

198

nywania przeszkód i wykorzystywania możliwości znajdujących się w środowisku zewnętrznym”²⁸.

Kategorię racjonalności często łączy się z procesem decyzyjnym w ogóle lub z racjonalnym działaniem decydenta politycznego”. Podejście to opiera się na założeniu, iż decydenci polityczni będąc elementem systemu realizacji polityki zagranicznej mają istotny wpływ na jej efektywność³⁰. Ziemowit Jacek Pietraś problem ten postrzega natomiast przez pryzmat optymalnego wyboru decydenta reagującego na międzynarodowe wydarzenia i zmierzającego do osiągnięcia maksymalnych celów³¹.

W ujęciu prakseologicznym przyjmuje się, żc decyzja polityczna powinna być najbardziej skuteczna w' przypadku optymalizacji założonych celów przy wykorzystaniu możliwie najmniejszych nakładów. Kry terium ekonomiczności działania wymusza minimalizację kosztów działania, natomiast wymóg maksymalizacji efektywności odnosi się do oddanych do dyspozycji nakładów' (środków)⁵². Decyzja polityczna jest podejmowana po to, ażeby zrealizować założone cele, zaś jej wykonanie powoduje skutki. Tak więc sprawny i optymalny mechanizm podejmowania decyzji ma istotny wpływ na końcowy' rezultat, a w konsekwencji i na efektywną realizację założonych celów³³.

W ujęciu ty m akcentuje się więc istotną rolę aparatu wykonawczego w prowadzeniu sprawnej, a poprzez to, efektywnej polityki zagranicznej. Jak utrzymuje cytowany powyżej badacz procesu decyzyjnego, efektywność aparatu wykonawczego rośnie wraz ze wzrostem jego specjalizacji¹⁴. Uściśla następnie, żc warunkiem jest w tym przypadku jednolitość decyzyjna, im wyraźniejsza hierarchia decyzyjna tym wyższa efektywność organizacji*⁵.

W aspekcie implementacji decyzji politycznej Z. J. Pietraś zauważa, że w przypadku decyzji zoptymalizowanych, wykonywanych sprawnie, wystąpi daleko idąca zgodność celów oraz skutków natychmiastowych i dalekosiężnych. Istnieje, według niego, pewna niepewność w przypadku celów o charakterze długoterminowym, dalekosiężnym. Błędne decyzje lub nieudolnaich implementacjadoptowadzić może do obniżenia ostatecznego rezultatu, a tym samym osłabić efektywność działalności państwa na arenie międzynarodowej¹⁶. Autor len konstatuje - „nawet zopty-

- Joseph FrankeL The Making ofForeign Policy: An Aiwlysis ofDecisinn-Making, London, New York: Oxford Umveixity Press 1963, s. 75.

²⁹ Szerzej zob. Józef Kukułka, Problemy teorii stosunków międzynarodowych, Warszawa: PWN 1978, s. 21-33, 258 i nast.

George Modelski, A Theory ofForeign Policy, London: Pall Mali Press 1962,s. 7-8.

^J; Ziemowit J. Pietraś, Decydowanie polityczne, Warszawa: PWN 2000, s. 34-35.

³²    Szerzej zob. Artur Bodnar, Decyzjepolifyczne, Warszawa: PWN 1985, s. 274-275.

³³    Pietraś, Decydowanie polityczłte, s. 157.

³³ Ibidem, s. 164.

³* Ibidem.

^:,f’ Ibidem, s. 157.