Untitled 2 (35)

METODA KRAKOWSKA WOBEC ZABURZEŃ ROZWOJU DZIECI

rektor Narodowego Instytutu Leków) sądzą, że suplement leczy. Tak zwane „deklaracje zdrowotne”: środek na koncentrację, środek na poprawę uwagi, a nawet środek na inteligencję nie mogą mieć znamion prawdy, bo działania suplementów się nie bada. Profesor Z. Fijałek podkreśla jednak, że ponieważ suplementy zawierają także leki, ich wpływ może być co prawda w wielu wypadkach znaczny, ale równocześnie bardzo niebezpieczny.

Suplement może niwelować lub potęgować działanie medykamentu, który dziecko dostaje. Te interakcje między suplementami a przyjmowanymi przez dzieci lekami nie były nigdy przedmiotem badań klinicznych. Należy podkreślić, że obecnie nie są znane wiarygodne, oparte na podstawach naukowych wyniki badań potwierdzających skuteczność stosowania suplementów w sytuacji zaburzeń rozwoju dzieci. Nie oznacza to, że nie można stosować suplemenetacji, jednak podawane dzieciom produkty powinny mieć rekomendację Klastra Roślinnych Produktów Leczniczych i Suplementów Diety, tylko wówczas rodzice będą mieć pewność, że produkt został sprawdzony i wyprodukowany przez dobrego wytwórcę. Podawanie suplementów tym dzieciom, które przyjmują inne leki, musi być każdorazowo uzgadniane z lekarzem prowadzącym.

Badania zachowania, reagowania na bodźce płynące ze środowiska prowadzone są na organizmach zwierzęcych, przede wszystkim szczurach. Aby sprawdzić wpływ stymulacji na zwiększenie liczby neuronów w mózgu tych ssaków, wykonano wiele eksperymentów, w których dla dwóch grup zwierząt przygotowano odrębne środowiska. Jedną grupę umieszczano w zwykłym terrarium, drugiej dostarczano elementy motywujące do eksploracji (kołowrotki, walce, tunele, schodki i piłki). Zawsze stwierdzono znaczny przyrost neuronów w korze szczurów ze środowiska wzbogaconego¹⁸⁶. Tego typu eksperymenty powinny służyć do wyciągania wniosków ogólnych, a nie bezpośredniego przeniesienia sytuacji zadaniowej na człowieka z eksperymentów na szczurach.

Bez wątpienia jest prawdą, że należy dziecku dostarczać nowych doświadczeń, ale one muszą wykorzystywać elementy właściwe dla środowiska człowieka oraz być zgodne z etapami rozwoju dziecka. Nie można cztero- i pięciolatkom proponować huśtawek, schodków, tuneli jako stymulacji rozwoju mózgu, ponieważ człowiek potrzebuje zgoła innych doświadczeń niż szczur, by uruchomić nowe połączenia neu-ronalne.

Fascynujący świat badań i odkryć neurobiologicznych w znacznym stopniu zmienił poglądy naukowców na procesy umysłowej integracji. Sprzeciw wobec uproszczonego myślenia o integracji zmysłowej wyraził profesor neurobiologii, neurologii i psychologii A. Damasio. Przywołuję wyniki jego badań, bowiem pozostają one w sprzeczności z teorią A. Jean Ayres, dotyczącą integracji sensorycznej (SI). Nie ma niczego zaskakującego w tym, że teorie skonstruowane w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku są weryfikowane przez współczesnych badaczy. Możliwość obserwa-

186. M. Kossut, Synapsy i plastyczność mózgu [w:] Nauka światowa i polska, tom 1. 120