Władza monarsza w teorii i praktyce od starożytności do XX wieku 3

ZESTAW TRZECI. Arkusz II

ŹRÓDŁO P

Pomnik cara Piotra I w Petersburgu

(fot. W. Królikowska)

ŹRÓDŁO Q

Dyplomata francuski Bonnac¹ o reformach Piotra I w Rosji

Memoriał dyplomaty francuskiego Bonnaca do króla Ludwika XIV. w: Europa w okresie Ludwika XIV

Wiadca ten przyniósł na świat cale barbarzyństwo i dzikość, właściwe temu krajowi, w którym wielkość monarchy mierzy się raczej złem, jakie może on zadać, aniżeli dobrem, które zdolny jest przysporzyć

[.,.] Władca ten odznacza się geniuszem niezwykle wszechstronnym: jeśli wszystkiego nie zna, to pragnie przynajmniej wszystko poznać [...]. Dzięki tej namiętności, w uczeniu się posiadł wszystkie szczegóły odnoszące się do marynarki, sztuki wojskowej, fortyfikacji i budownictwa [...]. Przykłada się również do historii starożytnej i nowoczesnej, pragnął poznać samemu stan, siły i interesy wszystkich potęg europejskich [...]. Zna on wyśmienicie, lepiej niż wszyscy jego ministrowie, siły i rozległość swego państwa, jak również sposób robienia z nich użytku [...],

¹ Jean Louis Dusson dc Bonnac markiz - dyplomata francuski w czasach Ludwika XIV'.

ŹRÓDŁO R

Książę de Ligne, List do [cesarzowej Rosji] Katarzyny II z Wiednia 12 lutego 1790 roku

w: J. Carpentier, F. Lebrun Historia Europy, Warszawa 1994, s. 211-212

Książe de Łigne o śmierci cesarza Józefa II

[...] Józef II zmarł z tą samą niezłomnością. z jaką żyl [...]. Określił dokładnie skład asysty, która miała towarzyszyć Najświętszemu Sakramentowi niesionemu do jego śmiertelnego loża. Podniósł się, by sprawdzić, czy wszystko jest tak. jak zarządził. [...]

Nawiasem mówiąc. Pani, widziałem, jak odchodziło czterech wielkich władców' i powiedziałbym. [...] że opłakuje się ich nie dłużej niż rok: myśli się o nich z życzliwością przez pierwsze pół roku. krytykuje przez następne. [...] Dopiero za rok podróżnik powie: cóż za piękne budynki dla szkół, szpitali [...]! Właściciel manufaktury: ileż poparcia! Rolnik: on sam pracował! Heretyk: byt naszym obrońcą. Kierownicy departamentów, szefowie biur powiedzą: był naszym najwyższym urzędnikiem i zarazem naszym nadzorcą; ministrowie: zabijał się dla państwa, którego, jak mówił, był pierwszym poddanym [...].

ZESTAW TRZECI. Arkusz II

ARKUSZ ODPOWIEDZI

ZADANIA ZWIĄZANE Z ANALIZĄ ŹRÓDEŁ WIEDZY HISTORYCZNEJ (30 punktów)

CZĘŚĆ I. STAROŻYTNY WSCHÓD

na podstawie źródła A Zadanie 38. (1 pkt)

Wyjaśnij, co gwarantuje ciągłość władzy.

na podstawie źródła B Zadanie 39. (2 pkt)

Nazwij symbole władzy, które faraon trzyma w rękach. Jakie cechy władzy odzwierciedlają te symbole?

..............................................................................................................................................

na podstawie źródeł A i C Zadanie 40. (1 pkt)

Wymień wspólne zadanie dla władców Egiptu i Izraela.

na podstawie źródła D Zadanie 41.(1 pkt)

Wyjaśnij, co powinien zrobić król, aby zapewnić pomyślność swemu ludowi.

na podstawie źródeł D i E Zadanie 42. (2 pkt)

Określ relacje między bogiem a Hammurabim i je uzasadnij.

na podstawie źródeł A, D, E Zadanie 43. (1 pkt)

Wyjaśnij, jak w państwach starożytnego Wschodu rozumiano pochodzenie władzy.

CZĘŚĆ II. STAROŻYTNA GRECJA

na podstawie źródła F Zadanie 44. (2 pkt)

Wymień uprawnienia królów Sparty w czasie wojny i w czasie pokoju.

105