Zasady Wykładni Prawa L Morawski0

m mm

■ Zasady wykładni prawa

przepisów prawnych zwłaszcza w tych przypadkach, w któtych adresatem norm prawnych są zwykli obywatele, a nie prawnicy lub specjaliści z określonych dziedzin nauki, czy techniki, bo tylko od nich można wymagać znajomości określonych języków specjalistycznych¹. Dodać do tego należy, że wymaga tego zasada państwa prawa.

Mówiąc, że dyrektywa języka potocznego jest najważniejszą dyrektywą wykładni mamy na myśli jedynie to, że właśnie do tej dyrektywy odwołujemy się najczęściej określając znaczenie pojęć języka prawnego. Nie znaczy to jednak, że jest to reguła najwyższa spośród wszystkich reguł wykładni językowej, ponieważ jest oczywiste, że w przypadku, gdy dane pojęcie zostało zdefiniowane w tekście prawnym lub też gdy należy ono do wyrażeń specjalistycznych określonej dziedziny nauki czy techniki, to powinniśmy się oprzeć nie na dyrektywie języka potocznego, ale odpowiednio na dyrektywie języka prawnego, prawniczego lub specjalistycznego. Tak to ujmuje na przykład NSA w wyroku z 9 czerwca 1994 r. (SA/Po 565/94, OP 1996/3/82) stwierdzając, iż „spośród wszystkich językowych reguł interpretacji tekstu prawnego najsilniejsze są reguły języka prawnego wyrażone w definicjach ustawowych, gdyż przeciw nim nie można zastosować innych reguł językowych”.

Wszystkie z wymienionych wyżej reguł nazwał J. Wróblewski domniemaniami² mając na myśli zapewne to, że nie są to reguły konkluzywne, a zatem, że stanowią one jedynie dobrą rację, by normie przypisać określone znaczenie, a tym samym, że od dyrektyw tych można w określonych sytuacjach odstąpić. Jest to oczywiście pogląd słuszny, tyle tylko że nie-konkluzywny charakter ma większość reguł wykładni, a tym samym od większości z nich istnieją wyjątki.

Jak powiedzieliśmy, wśród dyrektyw języka potocznego, (odnosi się to oczywiście również do dyrektyw języka prawnego i specjalnego) można wyróżnić reguły semantyczne, syntaktyczne i pragmatyczne. Zilustrujmy ten fakt kilkoma przykładami. W wykładni językowej sądy odwołują sr najczęściej do reguł semantycznych, a więc do reguł określających z czenie wyrażeń lub pojęć danego języka. Klasycznym przykładem ar mentacji z reguł semantycznych mogą być liczne orzeczenia NSA, w

1

   B. Brzeziński, Podstawy wykiadm prawa podatkowego, Gdańsk 2008, s. 45 i cyt. orzecznictwo.

2

   J. Wróblewski, Sądowe stosowanie..., s. 130.

;.s m m 100 ■ « s