Zdjęcie1495

słabnącej wUalnokł coraz bardzie] koncentrują swą uwagą na obiektywnych treściach tycia, które w tym umie mogłyby byt określone Jako Jego formy, mlo- j dzież zainteresowana Jest bardziej procesami tycio- i I wyroi Młodość pragnie Jedynie wyrazić swą moc ■

. nadwyżką mocy, bez wzglądu na przedmiot de- ■ monrtracji. Stąd ruch kulturalny ku samemu tyciu H i jegc ekspresji, rock, który odrzuca niemal wszy. I ?:kc, co formalne — uosabia sens młoddeteego I tycia.

Trzeba tu poczynić nader ważne spostrzeżenie, obowiązujące także poza światem sztuki. Jak należy ro- ■ zumieć rozpowszechnioną gonitwą za oryginalnością I u młodzieży współczesnej? Cząsto stanowi ona Je- ■ dynie odmianą próżności, próbą wywołania „sensacji" dla samego siebie i dla innych. Szlachetniejszym motywem może być pasja wyrażania prawdziwie indywidualnego życia. Pewność, ii tycie to tylko ekspresja życia, ogarnia młodzież Jedynie w takich czasach, jak nasze, gdy nie przyjmuje sią niczego co tradycyjne. Zgoda na jakąkolwiek formą obiektywną — Jak sią uważa — osłabiłaby ludzką indywidualność; co wiące], rozrzedziłaby witalność zamrażając Ją w matrycy czegoś, co Jest martwe. /Oryginalność gwa rąntuje, ia. życie Jest czyste, że nie zostało rozrzedzone poprzez wchłoniecie w swój nurt zewńąCrz-nych, zobiektywizowanych, sztywnych form. Jest _ to być może motyw .podświadomy, nie znany, lecz po-^ tążny, leżący u podstaw współczesnego indywidualizmu. /

' To samo podstawowe pragnienie jnożemy odkryć w Jednym ze współczesnych ruchów filozoficznych, który odwraca sią od tradycyjnego uprawiania filozofii w sposób najbardziej zdecydowany. Nazwą to /prg-gmatyzmem, ponieważ najgłośniejsza gałąź tej teorii, amerykańska, w ten sposób została określona. Mdże-my utworzyć typ Idealny pragmatyzmu niezależny od żadnej istniejącej, konkretnej wersji, który zilustruje nam niniejszy wywód. > Najplerw należy zrozumieć, przeciwko czernią wystąpuję^ragmatyzmjTz^ wszystkich afer kultury posnanie_jiwAŚ»my^za .naii.

„miej zalczne od życia, najbardziej autonomiczne i ‘-gSowane od motywów. Potrzeb 1 losów jednostek. Źe dwu razy dwa to cztery, że ciała materialne przyciągają się wzajemnie odwrotnie proporcjonalnie do odległości między nimi — twierdzenia takie są prawomocne bez względu na to, czy umysły żyjących uświadamiają je sobie bez względu na zmiany poglądów, jakim ulegnie ludzkość. Nawet wiedza techniczna, bezpośrednio sprzęgnięta z żydem i odgrywająca dużą rolę w historii ludzkości, jest w swej istocie nietknięta przypływami i odpływami nurtu życia. Tak zwana wiedza praktyczna to koniec końców tylko wiedza teoretyczna zastosowana do celów praktycznych. Jako forma wiedzy należy do porządku rządzonego własnymi prawami, do wyidealizowanego imperium prawdy.

To właśnie tej [niezależności prawdy, zakładanej ^w* wszystkich .epokach historycznych, zaprzecza najgoręcej pragmatyzm.) ^Pragmatysta. twierdzi,, żę_ nasze życie zewnętrzne w równym stopniu co we-wnętrzne jest oparte na Jakimś ¹wyobrażeniu wiedzy. Jrteli ie«t to wyobrażenie prawdziwe, zachowuje i podtrzymuję nasze życie, jeżeli błędne, 'przywodzi nas do ruiny.jNasze wyobrażenia tworzone są wyłącznie przez impulsy psychiczne. Żadną miarą nie są to mechaniczne odzwierciedlenia rzeczywistości, w której kontaktują się nasze żywe ciała. Przeto byłoby zdumiewającym zbiegiem okoliczności, gdyby prowadziły one do pożądanych i przewidywanych konsekwencji w dziedzinie rzeczywistości. Jest jednak rzeczą prawdopodobną, że wśród licznych impresji i Idei określających nasze czynne życie są takie, które zyskują prawo do prawdziwości, ponieważ podtrzymują i utwierdzają życie, podczas gdy inne, o przeciwnych konsekwencjach, zwane są błędnymi. Nie ma przeto pierwotnie niezależnej prawdy, która następnie zostaje wciągnięta w strumień życia, aby nim odpowiednio pokierować. Wręcz przeciwnie, wśród niezliczonej ilości wyobrażeń i idei rodzących się w nurcie naszej świadomości są takie, które odpowiadają naszej woli tycia. Można by powiedzieć, że to