2. PODZIAŁ UKŁADÓW AUTOMATYKI
Klasyfikacja układów automatyki przeprowadzana jest ze względu na różne kryteria podziału. Jednym z najczęściej spotykanych kryteriów jest podział ze względu na konstrukcję ^tytych układów regulacyjnych, tj.:
1 elektryczne układy regulacji,
• hydrauliczne układy regulacji,
| pneumatyczne układy regulacji,
mieszane układy regulacji.
Układy automatyki można podzielić ze względu na spełniane zadania na:
• układy stabilizacji automatycznej (regulacja stałowartościowa),
• układy nadążne (śledzące),
I układy regulacji programowej,
| układy regulacji ekstremalnej i regulacji optymalnej,
I układy sterowania logicznego.
Ze względu na sposób pracy układy regulacji automatycznej dzieli się na:
| układy o działaniu ciągłym,
| układy o działaniu dyskretnym.
Podział ze względu na właściwości elementów używanych do budowy układów regulacji:
• układy liniowe,
• układy nieliniowe.
Jeżeli parametry układów nie zmieniają się w czasie, ma się do czynienia z układami stacjonarnymi, w przeciwieństwie do układów niestacjonarnych, o właściwościach będących funkcjami czasu.
Z punktu widzenia charakteru pomiaru wielkości regulowanej układy automatycznej regulacji dzieli się na:
| układy analogowe,
| układy cyfrowe.
2.1. Układy stabilizacji automatycznej
W układach regulacji stałowartościowej sygnał sterujący (wartość zadana) jest stały. Układy te przeznaczone są do utrzymania stałej wartości (do stabilizacji) wielkości regulowanej na poziomie wartości zadanej. Głównym źródłem zakłóceń w tych układach bywa zmiana obciążenia.
2.2. Układy nadążne
W układach nadążnych (zwanych często serwomechanizmami) wartość zadana jest nieznaną funkcją czasu. Sygnał sterujący wywołany jest zjawiskami występującymi zewnątrz układu, a układ nadążny powinien spowodować śledzenie wielkości regulowanej za wartością zadaną.
2.3. Układy regulacji programowej
W układach regulacrffifbgramowcj wartość zadam jest znaną funkcją czasu i zmienia się według z góry ustalonego programu. Sygnał sterujący generowany jest z programowego zadajnika wartości zadanej. Układ taki jest szczególnym przypadkiem układu nadążnego.
2.4. Układy regulacji ekstremalnej i regulacji optymalnej *
W niektórych przypadkach rautomatyzacji procesów stosuje się Hak zwane układy regulacji ekstremalnej, kiedy działanie układu sprowadza się do utrzyifójm£ wielkości regulowanej na wartości minimalnej lub maksymalnej poprzez wyspecjafsowany regulator ekstremalny. Ma to miejsce wtedy, gdy charakterystyka statyczna? obiekt^ regulacji jest krzywą o charakterze funkcji ekstremalnej.
W układach regulacji ‘ optymalnej głównym zadaniem jest minimalizacja lub maksymalizacja funkcji celu regulacji o charakterze wskaźnika jakości (wydajnoffiHoszt, zysk, sprawność itp.). Są to wtedy często rozbudowane układy automatyki komplcksa^f.
2.5. Układy sterowania logicznego
Układy, w których rolę regulatora spełnia wyspecjalizowany automat logiczny, nazywane są układami stęrowaniaślogicznego. W układach tych sterowanie sprowadza sę do z góry założonego-programem lub Uwarunkowanego aktualną sytuacją kolejnego włączania lub wyłączania przez Układy przełączające poszczególnych podzespołów Iprocesflj technologicznego.
2.6. Układy o działaniu ciągłym i działaniu dyskretnym
Układami o działaniu ciągłym są układy, w których wszystkie elementy działają w sposób-ciągły. Oznacza to, że sygnały wejściowe i wyjściowe tych elementów są ciągłymi funkcjami czasu, mogącymi przyjmować dowolne wartości. Układy o działaniu dyskretnym zawierają przynajmniej jeden ^element działający w sposób przerywny. Sygnaly^wejściowe i wyjściowe takich elementów przyjmują tylko niektóre, wybrane wartości amplitudy lub występują w wybranych momentach czasu.
Wśród tych układów wyróżnia się układy impulsowe, w których tak zwany impulsator dokonuje przekształcenia ciągłego sygnału błędu na ciąg impulsów nastawiających. Układy te mogą być w swym działaniu oparte na zasadzie modulacji amplitudy lub szerokości impulsu.
Do grupy układów o! działaniu dyskretnym wlicza się układy sterowania logicznego