648 | Rtadml 43 VIIC
wodnej. Cholesterol orni witaminy rozpuszczalne w tłuszczach znajdują aią wewnątrz miceli.
b. Absorpcja lipidów i soli żółciowych z miceli
(1) Micele poruszają się wzdłuż powierzchni mikrokosmków, umożliwiając za. wartym w nich lipidom dyfuzję do enterocytów przez błonę mikrokosmków.
(2) Lipidy, cholesterol oraz witaminy rozpuszczalne w tłuszczach są urwane z miceli w chwili ich kontaktu z mikrokosmkami.
(3) Etapem ograniczającym absorpcję lipidów jest wędrówka miceli z jelitową miazgi pokarmowej na powierzchnię mikrokosmków.
(4) Sole żółciowe ulegają absorpcji w końcowej części jelita krętego po uwolnię-niu się od towarzyszących im lipidów. Absorpcja soli żółciowych zachodzi w wyniku transportu czynnego zależnego od gradientu stężenia jonów Na'.
(5) Zazwyczaj wszystkie strawione lipidy ulegają absorpcji. Tłuszcz zawarty w kale pochodzi z flory bakteryjnej jelit.
c. Tworzenie chylomikronów przez enterocyty
(1) We wnętrzu enterocytów strawione lipidy wchodzą do gładkiej siateczki sarkoplazmatycznej (ER), gdzie następuje ich odtworzenie.
(a) 2-monoglicerydy łączą się z kwasami tłuszczowymi, tworząc triglicerydy.
(b) Lizofosfatydy łączą się z kwasami tłuszczowymi, tworząc fosfolipidy.
(c) Cholesterol ulega ponownie estryfikacji.
(2) Odtworzone lipidy łączą się tworząc chylomikrony (małe kropelki tłuszczu o średnicy około 1 nm) w gładkiej siateczce sarkoplazmatycznej.
(3) Chylomikrony wydostąją się na zewnątrz w procesie egzocytozy. Powierzchnię chylomikronów pokrywąją (3-lipoproteiny, syntetyzowane przez enterocyty. Obecność P-lipoprotein warunkuje egzocytozę i zapobiega przeładowaniu enterocytów lipidami.
d. Transport lipidów do naczyń krwionośnych
(1) Po opuszczeniu komórki chylomikrony łączą się w większe krople o średnicy 50-500 nm zależnie od ilości lipidów.
(2) Większe krople tłuszczu dyfundują do naczyń mleczowych, a stamtąd do krążenia wątrobowego.
(3) Zanim miazga pokarmowa dotrze do środkowej części jelita czczego, większość tłuszczów jest zreabsorbowana. Reabsorpeja tłuszczów zachodzi głównie w dwunastnicy.
e. Upośledzenie wchłaniania tłuszczów spotyka się znacznie częściej niż upośledzenie wchłaniania węglowodanów czy białek. Znane są dwie przyczyny upośledzenia wchłaniania tłuszczów:
(1) trzustka nie wydziela lipazy w dostatecznej ilości,
(2) wątroba nie wydziela wystarczającej ilości żółci.
D.
Woda i elektrolity
1. Woda
a. Oprócz absorpcji jonów Na* i wody dostarczonych w diecie jelito cienkie musi także wchłonąć 7-8 1 wody i 20-30 g Na* zawartych w ślinie, żółci oraz sokach żołądkowym i trzustkowym. Upośledzenie wchłaniania wody przez jelita prowadzi do szybkiego odwodnienia i wstrząsu krążeniowego.
b. Woda jest wchłaniana w jelicie cienkim izoosmotycznie i w sposób bierny. (1) Czynne wchłanianie elektrolitów i substancji odżywczych prowadzi do wytworzenia gradientu osmotycznego, wywołującego przepływ wody do enterocytów.