ScannedImage 61

120

kan. 45. Po upływie pierwszych dwóch tygodni Wielkiego Postu nie wól-no przyjmować do chrztu.

kan. 46. Ci_f którzy mają być ochrzczeni, winni uczyć się zasad wiary i piątego dnia w tygodniu mają udzielać odpowiedzi biakupowi lub prezbiterowi.

kan. 47* Ci, którzy przyjęli chrzest podczas choroby i potem wrócili do zdrowia, winni uczyć się zasad wiary i mieć świadomość, że stali • się godni boskiego daru.

kan. 48. Należy, aby przyjmujący chrzest byli namaszczani namaszczeniem niebieskim i aby stali się uczestnikami królestwa Bożego.

Synod w Arles z 314 r. (w: Breviarium fidei, opr. J.M. Szymusiak,

S. Głowa, Poznań 1964, s. 442 n.)

kan. 9. W sprawie Afrykańczyków, którzy stosują własną ustawę o wznowieniu chrztu¹ /synod/ zadecydował: Jeśli ktoś porzucając herezję wraca do Kościoła, należy go zapytać o Symbol /wiary/. Gdy się sprawdzi, że zoetał ochrzczony w imię Ojca, Syna i Bucha Sw., wystarczy nałożyć, nań -ję.o&f-by otrzymać Bucha Sw. Gdy natomiast na pytanie nie odpowie wyznaniem Trójcy Sw. - powinien być ochrzczony.

Sw. Ambroży, Be obi tu Yalentińiani consolatio - A P, s. 169 n.

/Dzieło napisane zostało po 392 r., po śmierci cesarza Waleńty-

niana II, który nie zdążył przyjąć chrztu./

. Lecz słyszę, że bolejecie nad tym, że nie przyjął /Walentynian/ sakramentu chrztu. Powiedzcie mi, co my innego możemy, jak tylko chcieć i pragnąć? A przecież od dawna nosił się z tą myślą... i dał do zrozumienia, że z moich rąk chce jak najrychlej przyjąć chrzest, i z tego głównie powodu chciał mnie sprowadzić do siebie. Czyż więc nie otrzymał tej łaski, której pragnął? czy nie ma jej, skoro jej żądał? Oczywiście, otrzymał, bp żądał. Taki jest sens słów Pisma św. "Sprawiedliwy, choćby umarł przedwcześnie, dusza jego w odpoczynku będzie" (...)

Albo was może to niepokoi, że nie otrzymał chrztu wśród uroczystych obrzędów? Wobec tego i męczennicy nie otrzymają korony, jeżeli byli katechumenami} nie są bowiem koronowani, jeśli nie przyjmują chrztu. Jeżeli jednak własna krew ich obmywa, to i Walentyniana obmyło pobożne pragnienie.

1. W Afryce za sprawą Donata biskupa Kartaginy rozszerzył się na po-ozątku 17 w. pogląd, iż sakramenty udzielane przez heretyków eą nieważne.

Bteria, Pielgrzymka .do miejsc świętych, Pisma Starochrześcijań-skich Pisarzy, t. 6 (przekład W. Szołdrski), Warszawa 1970, s.

223 - 226.

/Autorka, zapewne mniszka, napisała swą relację w 384 r./

I to również muszę opisać, jak są pouczani ci, którzy w Paschę otrzymują chrzest. Kto chce się zgłosić, musi to uczynić przed Czterdziestni-cą. Imiona wszystkich zapisuje kapłan, a czyhi to przed owymi ośmiu tygodniami, w czasie których... jest post czterdziestodniowy.

Gdy kapłan spisze imiona wszystkich, w ten dzień czterdziestnicy... ustawiają biskupowi katedrę w środku większego kościoła, w Martyrium^{1 2}; kapłani zasiadają z jednej i drugiej strony, a wszyscy klerycy stoją. Zgłoszonych przyprowadzają po kolei; jeśli to mężczyźni, przychodzą ze swoimi ojcami; jeśli kobiety, ze swymi matkami.

Biskup zapytuje szczegółowo bliskich tego, kto przed nim stanął, czy żyje dobrze, czy jest posłuszny rodzicom, czy się upija, czy jest rozpustnikiem, czy dopuszcza się jakich większych win, obciążających człowieka.

Jeśli z zeznań wszystkich obecnych zapytanych świadków okaże się, iż ktoś jest nienaganny, biskup własnoręcznie zapisuje jego imię. Jeżeli jednak w czymś jest obwiniony, każe mu odejść, mówiąc, żeby się poprawił; gdy się poprawi, wtedy przystąpi do chrztu. Tak mówi, wypytując o mężczyzn i kobiety. Jeśli jednak ktoś jest obcy i nie ma świadków, którzy by go znali, do chrztu nie tak łatwo jest dopuszczony (...)

... biskup ich /kandydatów do chrztu/ poucza przez owe 40 dni. Rozpoczynając od księgi Rodzaju, wykłada wszystkie Pisma, najpierw ich znaczenie literalne, a potem duchowe. Przez owe dni mówi też o zmartwych** wstaniu i o wszystkim, co się tyczy wiary. Nazywa się to katechezą.

Po upływie pięciu tygodni od rozpoczęcia nauki otrzymują symbol .Jego treść jak i wszystkich Pism, /biskup/ wyjaśnia im w pojedynczych . przemowach... tak i symbol wykłada. Wszyscy więc wierni w tych stronach poznają Pisma czytane w kościele; wszyscy bowiem są pouczani przez owe 40 dni od pierwszej (tj. 7) godziny do końca trzeciej (tj. 9); katecheza trwa trzy godziny (...)

Gdy już miną owe 7 tygodni i pozostaje tylko tydzień paschalny, na-

1

   Sy/iątynia w Jerozolimie, na Golgocie, wzniesiona na miejscu śmierci Jezusa.

2

   Chodzi o ustne przekazanie podstawowych prawd wiary.