17
b) podajemy wyraz bez ostatniej lub pierwszej głoski wyrazu, dziecko uzupełnia
j%
4. Sylaby. Ustalamy pierwszą głoskę stałą, np. spółgłoskę, a następnie kolejno wymieniamy różne samogłoski, które dziecko musi z nią połączyć.
Próby służące porównywaniu głosek i wyrazów (szczególnie różnicowaniu głosek zbliżonych pod względem fonematycznym, tzw. fonemów opozycyjnych) mogą być następujące:
a) dziecko rozdziela obrazki, których nazwa zaczyna się głoską „d” i „t", „p" i „b" ftp*
b) dziecko podaje czy słyszy „takie same" czy „inne” sensowne wyrazy np. bułka - półka
kosa - koza domek- Tomek
(usta osoby wypowiadającej pary wyrazów są niewidoczne dla badanego). Inne przykłady ćwiczeń do badania słuchu fonematycznego, umożliwiające dokładne poznanie trudności ucznia w różnicowaniu głosek opozycyjnych, a więc i par wyrazów różniących się tylko tymi głoskami, znajdują się w pozycji J. Styczek (1982) oraz B. Kaji (1986) 1995.
Wymienione wyżej próby mogą służyć do oceny percepcji słuchowej dzieci w wieku przedszkolnym, dzieci 7-letnlch w związku z badaniem dojrzałości szkolnej oraz dzieci w wieku szkolnym, które mają trudności w nauce czytania i pisania. Dzieci 5-letnie powinny umieć wydzielić głoskę w wyrazie (w nagłosie) zsyntetyzować wyrazy z sylab i zdania z wyrazów. Dzieci 6*7 letnie z najstarszej grupy (klasy „zerowej") oraz dzieci szkolne powinny dokonywać pełnej analizy i syntezy głoskowej i sylabowej wyrazów, prawidłowo różnicować głoski. Powyższe próby dostarczają Informacji o tym, który typ zadań sprawia dziecku najwięcej trudności (aby wiedzieć, jakie stosować ćwiczenia na zajęciach korekcyjnych, a których stosować nie ma potrzeby).