DIGDRUK00128056

50

w ostateczności. A w Kongresówce — peri-cula in mora.

Inaczej rzecz się przedstawia, gdy ze stanowiska polsko-społecznego zejdziemy na grunt badawczo-naukowy. Wówczas role się zmieniają Dla lingwisty i historyka żargon jest jednem z najciekawszych zjawisk, zaś dla poznania tajników życia żydów jest literatura odnośna — skarbem niewyczerpanym. Etnolog i obywatel — znajdą stosy materja-łów obyczajów, świadectw i »dokumentów ludzkich«, zwierciadła uczuć, wyobrażeń, dążności — w piśmienictwie rzeczonem. Pod względem naukowym jest ona niezmiernej wagi dla socjologii wogóle, i zasługuje na uważne zbadanie.

Do tego przedmiotu wrócimy kiedyindziej, gdyż nie leży w zakresie niniejszej pracy.

Dodajemy jeszcze ńa końcu całą znaną nam literaturę historyczną i krytyczną żargonu.

Karpeles: ustępy w »Gescbichte der jud. Literatur«. Ersćh i Gruber: »Jud. Typogra-phien«. Ftirst:»Orient« r. 1845. Tenże:»Jiid. Bibliothek«. Zunz L. »Die gottesdienstlichen Vortraege«. Dr. Perles: artykuł w »Erankebs Monatsschrift*. Graetz: »Volksthum. Geschi-chte der Juden« III. 169 i 345, Sćhulman (w żargonie) »Historja literatury żargonowej*; opowiada n. p. ciekawy nadzwyczaj fakt, iż znany Jicchok Ber Lewinsohn miał tchine — moditwy kobiece — pisane hebrajskimi literami w języku słowiańskim (polskim, ruskim ?). Liniećki (w żargonie) »Gramatyka żargonowa«. Dr. Mansch : »Der jiidisch-pol-nische Jargon«. Harkawy (po hebrajsku) :