Image001301

rozłożysta z piór koguta. Kapelusze innych urzędników i mistrzów winny być okrągłe, wielkości i kształtu staroświeckiego, na wzór żydowskich. W loży w stopniu pierwszym tylko przewodniczący ma głowę nakrytą, w stopniu drugim przewodniczący i dozorcy, w stopniu zaś trzecim przewodniczący, dozorcy, urzędnicy i mistrze doskonali w rzędzie południowym. Mistrze w loży w stopniu drugim ubrani są jak doskonali czeladnicy, a w loży w stopniu pierwszym jak doskonali uczniowie'.

Urzędnicy lożowi noszą klejnoty swych godności. Klejnoty masońskie dzielą się wogóle na ruchome i nieruchome. Do pierwszych należy węgiel-nica, libela i pion, do drugich kamień nieociosany, kamień sześcienny i linijka. Libela oznacza równość, która powinna panować wśród masonów. Kamień nieociosany wyobraża ucznia, który dopiero musi się uczyć, kamień ociosany — sześcian — czeladnika, a linijka mistrza. Do oznak masońskich należy pion, libela i węgielnica.

Prócz tego w wolnomularstwie mają znaczenie trzy wielkie światła: biblja, węgielnica i cyrkiel. Są to główne symbole, które odpowiadają trzem kolumnom: mądrości, sile i piękności. Biblja w wolnomularstwie jest właściwie symbolem prawdziwej religji, która jednoczy wszystkich ludzi, należących do różnych wyznań. Religją tą jest wiara w Boga, w moralny porządek świata i w zwycięstwo ostateczne dobra nad złem. W lożach symbolicznych biblja otwarta jest na ewangelji św. Jana (ks. I. V. 6, 7). Loże obojętne względem religji używają zamiast biblji księgi z literą G (Gnosis, Geometria) lub księgi konstytucji (Grand Orient de France) ^{1 2 3 4 5 6}.

Jak wspomniałem, urzędnicy lożowi noszą na wstążkach poszczególne klejnoty, przywiązane do ich godności. Mistrz katedry ma cyrkiel, połączony z węgielnicą, pierwszy dozorca libelę, drugi pion, mówca otwartą księgę, sekretarz dwa pióra skrzyżowane, skarbnik dwa klucze, pieczętarz pieczęcie loży, mistrz ceremonji laskę, a brat oddźwierny oko rozwarte. Klejnoty są ujęte w trójkącie lub czasami w kole⁸.

Niewiele klejnotów masońskich dotrwało do naszych czasów. Jednakże, czy w muzeach, czy w zbiorach prywatnych spotyka się te ciekawe zabytki, które dla widza nieprzygotowanego są zupełnie niezrozumiałe. Podane

5

1

   Frank — Massonia mężczyzn i kobiet symboliczna czyli niskich stopniom z dzieła w XII tomach in folio: Ceremonies et Coutumes religieuses a Paris 1809. Części dmie oraz z dodatkiem obejmującym opis Massonji pod Wielkim Wschodem Francuskim zamarły w sekretnim seksterniku służącym dla Braci. Wilno. 1820.

2

   Allgemeines Handbuch der Freimaurerei... von Lennings Encyklopedie der Frei-

3

maurerei. Leipzig. 1900.

4

* Recueil des trois premiers grades de la maęonnerie sous la denomination d’apprenti,

5

compagnon et maitre, dedie a tous les V ^lilc» M “ de LL. Regulieres par un ex — V W;.

6

A 1’Orient de l’Umvers entre 1’ equerre et le compas. V. M. DCCLXXXV1I1.