img073

3    Oznaczyć stopień zanieczyszczeń mechanicznych mleka metodą filtracyjną.

Wynikiem próby filtracyjnej jest wskaźnik zanieczyszczeń fizycznych zatrzy manych na filtrze. Zasada oznaczenia polega na porównaniu stopnia zanieczyszczenia mechanicznego mleka ze wzorcami podanymi w PN-68/A-86122.

Sprzęt, aparat Mifi, sączki z waty bawełnianej.

Wykonanie. Na siatce aparatu Mifi umieścić sączek z waty bawełnianej; wlać 500 ml badanego mleka do zbiornika aparatu i przesączyć do podstawionego naczynia; otworzyć zamknięcie aparatu, wyjąć i osuszyć krążek z osadem; okre ślić stopień zanieczyszczeń mechanicznych (I - czyste, II - nieznacznie zanie czyszczone. III - wyraźnie zanieczyszczone) przez porównanie sączka z poda nymi wzorcami.

Skupowany surowiec musi być czysty bez zanieczyszczeń mechanicznych widocznych gołym okiem. Mleko me będzie miało zabrudzeń o dużym rozmiarze (np. słoma, sierść), jeżeli zostanie przecedzone przez stosunkowo gęstą tkaninę (sączek). Jednakże drobne cząsteczki brudu i kału. które rozpuściły się w mleku, przechodzą przez “wkłady cedzakowe" i sito do przecedzonego mleka. Ogromne ilości bakterii dostają się do mleka z niedomytych i me wydezynfekowanych naczyń i urządzeń udojowych, z powierzchni wymion krów i rąk dojarza, a także z powietrza oborowego (przelewanie mleka w oborze z baniek dojarki do konwi).

4    Oznaczyć ciężar właściwy mleka (d).

Metoda areometryczna

Sprzęt, laktodensymetr skalowany w temp. 20 X w stosunku do gęstości wody w temp. 4 X, cylinder pomiarowy o poj. 250 ml.

Wykonanie. Do cylindra miarowego o poj. 250 cm³ wlać mleko o temp bliskiej 20 X (me może być spienione) w ilości (100 cm³) potrzebnej do swobodnego zanurzenia się areometru. Następnie umieścić w mleku termolaktodensymetr. który powinien swobodnie pływać nie dotykając dna i ścianek cylindra. Na podstawie ustalonych stopni zanurzenia laktodensymetru na podstawie menisku górnego utworzonego przez mleko wokół trzpienia oraz temperatury mleka w czasie przeprowadzania oznaczenia odczytać wynik gęstości mleka w stopniach laktodensymetru (°Ld) w temperaturze 20 °C lub z tablic przeliczeniowych opracowanych w normie PN-68/A-86122. W przypadku dokonywania odczytu w innej temperaturze - wskazanie przyrządu sprowadzić do temp. 20 X przez odpowiednie zastosowanie (dodanie lub odjęcie) poprawki w wysokości 0,0002 na każdy stopień X.

Obliczanie wyniku. Stopnie laktodensymetru [°Ld = 1000 x (d - 1)) odpowiadają liczbie powstałej po odrzuceniu jedności i zera po przecinku od wartości liczbowej gęstości (d = 1 + °Ld : 1 000), np. 31,5 °Ld odpowiada gęstości 1,0315 g/cm³.

'• W dwóch próbkach mleka (A i B) oznaczyć suchą masę oraz suchą masę beztłuszczową metodą Fleischmanna.

I >nne: A - zawartość tłuszczu 3,8%, gęstość oznaczona w temp. 25 °C -1,024 g/ml, li - zawartość tłuszczu 4,2%, gęstość oznaczona w temp 25 °C - 1,031 g/ml.

Do obliczania zawartości suchej masy mleka wg wzoru Fleischmanna można KYwnież posługiwać się odpowiednimi tablicami zawartymi w normie PN-68/A-

N0122.

i' Oznaczyć kv/asowość mleka metodą kolorymetryczną i miareczkową.

Metoda kolorymetryczna-techniczna. Zasada oznaczenia polega na kolorymetrycznym określaniu kwasowości mleka przy użyciu alizaryny i badaniu jego krzepliwości wobec alkoholu.

Sprzęt, pistolet Salut lub dwie pipety o pojemności 1 ml, probówka.

Odczynniki-, alizarol (nasycony roztwór alizaryny w 70% alkoholu etylenowym).

Wykonanie i odczytanie wyniku Do zbiornika pistoletu Salut wlać alizarolu, Pizy czym końcówkę pistoletu zanurzyć w naczyniu z mlekiem i pobrać próbkę mleka (1 ml mleka z 1 ml alizarolu) Następnie przelać mieszaninę do probówki, a piiwstałe zabarwienie oraz stopień skłaczema mleka porównać ze skalą barw.

<>kreślić jakość mleka wg kryteriów podanych w tabeli 8.

Metoda miareczkowa-odwoławcza. Zasada oznaczenia polega na miareczkowaniu określonej ilości mleka roztworem ługu sodowego wobec fenoloftalemy.

Sprzęt, kolba stożkowa o pojemności 200 ml, biureta o pojemności 25 ml. względnie aparat do miareczkowania Soxhleta - Henkla.

Odczynniki: NaOH, roztwór 0,25 N, fenoloftaleina, 2% roztwór w alkoholu etylowym.

Wykonanie. Do kolby stożkowej o poj. 200 cm³ odmierzyć 100 crrf mleka, Judać 4 cm³ 2% roztworu fenoloftaleiny w 96% etanolu i po rozmieszaniu mia-•w.zkować 0,25 N wodorotlenkiem sodowym, aż do uzyskania lekko różowego ••ibarwienia utrzymującego się przez około 30 sek Za wynik należy przyjąć średnią arytmetyczną wyników, co najmniej dwóch równoległych oznaczeń nie róźnią-■ ych się między sobą więcej niż 0,2.

Interpretacja wyników. Ilość cm^-' 0,25 N NaOH zużyta do zobojętniania zakutych w 100 cm mleka związków kwaśnych oznacza kwasowość w Stępniach !łoxhleta - Henkla (°SH), Praktycznie miareczkuje się 50 cm' lub 20 cm'¹ mleka (/ odpowiednio mniejszą ilością wskaźnika) i uzyskany wynik mnoży odpowiednio pr/ez 2 lub 5. Normalnie, świeże mleko posiada odczyn obojętny (pH 6,5-6,8), Iw:/ jego kwasowość miareczkowa ze względu na buforowość układu wynosi tl,r>-7,5°SH.