img140 (5)

aniżeli są w stanie oferować banki. Ponadto, jeśli przedsiębiorstwo wywiązuje się bej zakłóceń z obowiązku regulowania odsetek i spłaty kapitału, to może samodzielni dysponować pożyczką zgodnie z przeznaczeniem określonym w prospekcie emisyjnym. Jednocześnie koszty oprocentowania są znacznie bardziej stabilne aniżeli przj innych formach pożyczek i kredytów. Tym niemniej wypłata odsetek może być dli emitenta uciążliwa w razie okresowego spadku rentowności, zważywszy, że trzeba j| ponosić także w przypadku strat, bez możliwości renegocjacji.

Długoterminowe kredyty zaciągane w bankach dotyczą z reguły zamierzei inwestycyjnych, związanych z powiększaniem lub modernizacją majątku trwałegojj Służą zatem na finansowanie zakupów nieruchomości, maszyn, urządzeń itp. Uzya kanie takich kredytów łączy się z uprzednio dokonaną przez bank staranną analiz zdolności przedsiębiorstwa do obsługi zadłużenia w przyszłości (perspektywiczne zdolności kredytowej) oraz uwarunkowane jest przeważnie odpowiednim udziałem; kapitałów własnych w realizacji danego przedsięwzięcia przez kredytobiorcę.

Przedsiębiorstwo korzystające z długoterminowych kredytów bankowych zobo?* wiązuje się do dostarczania szczegółowych informacji kredytodawcy,na tema$ sytuacji majątkowej i finansowej w zakresie przewidzianym umową. Może oną w dodatku uwzględniać prawo kredytodawcy do wypowiedzenia umowy przed upływem jej terminu, jeżeli pogorszenie płynności finansowej firmy wskazywałoby nĄ możliwość jej upadłości. Niekiedy przy udzielaniu poważniejszych kwot kredytów długoterminowych, m.in. w celu rozłożenia ryzyka banki tworzą specjalne porozumie?! nia, zwane konsorcjami. Ich uczestnicy składają się na łączną kwotę kredytu, przy czym jeden z nich przejmuje rolę wiodącą w organizacji porozumienia czuwając także nad prawidłową obsługą spłat rat kredytu i odsetek przez dłużnika.

W praktyce kredyty długoterminowe udzielane przez banki nie przekraczają kilku lat, a więc na mają tak stabilnego charakteru jak pożyczki obligacyjne.

Rozpatrując skalę i źródła niezbędnych kapitałów krótkoterminowych, trzeba przede wszystkim dokonać przeglądu i oceny kształtowania się tych zobowiązań bieżących wobec kontrahentów, które stale występują w toku działalności firmy. Można je podzielić na dwie zasadnicze grupy: tj. na zobowiązania:

—    wynikające z normalnego cyklu rozliczeń, które służą finansowaniu majątku obrotowego, ale nie powodują konieczności ponoszenia z tego tytułu kosztów,

—    stanowiące kredyt handlowy, oznaczający odroczenie przez kontrahenta należnej mu płatności, co łączy się jednak z dodatkowym kosztem, który jest często wyodrębniany w formie skonta, uzyskiwanego w razie bieżącej płatności.

Wykorzystując kredyt handlowy, przedsiębiorstwo powinno kalkulować jego koszt w celu porównania go z kosztem innych źródeł kredytu krótkoterminowego, jakie są dostępne dla firmy.

W tym celu oblicza się stopę oprocentowania kredytu handlowego w skali rocznej według wzoru:

gdzie:

d — stopa odsetek w skali rocznej, s — stopa skonta,

T - liczba dni w roku,

t - liczba dni stanowiąca rółnlcę między terminem płatności gotówkowej i kredytowej.

Przykład

Przedsiębiorstwo ma możność uzyskania krótkoterminowego kredytu bankowego, plącąc setki w wysokości 18% rocznie. Dostawca nadesłał fakturę z prośbą o uregulowanie lleżności w ciągu 45 dni, oferując 3% skonta, jeżeli zostanie ona zapłacona w ciągu 5 dni. obce tego stopa oprocentowanie kredytu oferowanego przez dostawcę wyniesie:

365

45-5

3 x 100 100-3

= 28,2%

Dla przedsiębiorstwa korzystniejsza jest zatem zapłata faktury gotówką uzyskaną dzięki ykorzystaniu znacznie tańszego kredytu bankowego.

Nie zawsze jednak dostawca, oferując opóźniony termin zapłaty faktury, upoważnia do potrącenia skonta w razie jej wcześniejszego uregulowania. Koszt stawianego do dyspozycji kupującego kredytu kupieckiego jest wówczas ukryty w cenie sprzedały. Można go niejednokrotnie ujawnić, porównując ceny liczone przez takiego dostawcę z cenami gotówkowymi proponowanymi na analogiczne produkty przez Innych dostawców.

Niezależnie od kredytów handlowych wiele przedsiębiorstw wykorzystuje aa finansowanie swej działalności bieżącej kredyty obrotowe zaciągane w bankach. Mogą one być udzielane przedsiębiorstwu w rachunku bieżącym lub kredytowym,

Kredyt w rachunku bieżącym może być uzyskany w banku, w którym firma taki rachunek posiada. Po jego przyznaniu na podstawie umowy zawartej z klientem bank wyraża zgodę na wykonywanie decyzji płatniczych (np. czeków, przelewów, wykupu weksli, jeżeli jest domicyliatem) do ustalonej sumy nawet w razie braku środków na rachunku bieżącym. Jest to dogodna forma wykorzystywania kredytu na pokrywanie przejściowo występujących niedoborów własnych środków pieniężnych, zamiast utrzymywania na ten cel ich rezerwy. Kredyt dostosowywany jest automatycznie do faktycznych potrzeb płatniczych przedsiębiorstwa i spłacany w miarę wpływu środków na rachunek bieżący. Odsetki opłaca się więc tylko na czas, w którym wypłaty nie znajdowały pokrycia w dodatnim saldzie rachunku bieżącego firmy-

Niekiedy kredyt w rachunku bieżącym ma ograniczony charakter. Wówczas stanowi on upoważnienie firmy przez bank do podejmowania gotówki, tylko na pokrycie przejściowego braku gotówki na wypłaty dokonywane z kas przedsiębiorstwa (np. wypłaty wynagrodzeń pracownikom).

Kredyt w rachunku kredytowym polega — jak jego nazwa wskazuje - na ewidencji jego wykorzystania, oprocentowania i spłat na oddzielnym rachunku bankowym. Wówczas przedsiębiorstwo dysponuje samodzielnie rachunkiem bieżącym i z tego rachunku dopiero reguluje przeważnie spłaty kredytu w terminach ustalonych w umowie.

Kredyt obrotowy może mieć celowy charakter, jeżeli jest przeznaczony na sfinansowanie z góry określonego przedsięwzięcia (np. na sezonowe zakupy surowców do produkcji lub towarów przeznaczonych do sprzedaży). Wówczas niekiedy bank zastrzega sobie, iż przyszłe wpływy z danego przedsięwzięcia będą bezpośrednio kierowane (np. wpływy z kontraktu eksportowego) na spłatę kredytu.

97

7 - ZtrząóiMnb flnuiMuni...