IMG29 (2)

156

Ic tc przeprowadza się w uprawach i miodnikach na terenach chronicznego występowania tego szkodnika. Na kontrolę opaślika sosnowca składa się obserwacja wstępna i kontrola właściwa. Obserwacja wstępna polega na liczeniu pełzających po runie lub glebie małych, świeżo wylęgłych larw opaślika. Obserwacje prowadzi się od I0 kwietnia w młodnikach i uprawach, gdzie poprzednio występowały szkody powodowane przez omawiany gatunek Kontrolę właściwą opaślika sosnowca podejmuje się. gdy udział larw l stadium (długości 4.5 mm) i larw II stadium (długości 6,5 mm) będzie równy. Zwykle ma to miejsce w par wszej połowic maja. W tym celu przegląda się gałązki koron w dwóch krzyżujących się rzędach drzew kontrolnych. Na powierzchni I ha wybiera się dwa rzędy po 25 drzew kontrolnych. Jeżeli drzewa są wysokie, otrząsa się korony i odławia opaśliki spadające na pod łożone płachty. W starszych młodnikach (a także tyczkowmach i drągowinach) kontrolę opaślika sosnowca przeprowadza się. zakładając od I kwietnia na parach drzew kontrolnych pierścienie lepowe na wysokości I.5 m i licząc co drugi dzień (oraz niszcząc każdorazowo) gromadzące się larwy. W każdym drzewostanie wyznacza się dwie pary drzew kontrolnych. Liczby krytyczne opaślika sosnowca dla młodników mieszczą się w przedziale od 10 do 30 sztuk odwrotnie proporcjonalnie do stadium rozwojowego owada. Dla upraw liczby krytyczne są mniejsze, dla starszych drzewostanów większe.

Liczebność rozwałka korowca można ustalić, zakładając przed okresami migracji pluskwiaków (z miejsc zimowania na strzały drzew i później z drzew na zimowiska) pierścienic lepowe na wysokości I m. pod lub nad którymi będą gromadzić się tc owady. Pierścienic zakłada się więc do 15 lutego i kontroluje od zejścia s'nicgu do połowy czerwca oraz zakłada przed 30 września i kontroluje do 30 grudnia co dwa tygodnie.

Szkodnikami młodników objętymi kontrolą bywają także igłówka sosnowa i choinek szary. Kontrola igłówki polega na ustaleniu procentu opanowanych drzewek i procentu uszkodzonych (skróconych) igieł na podstawie stanu drzew w 2 rzędach liczących po 50 sosen. Jeden rząd wyznacza się wzdłuż obrzeża młodnika, drugi - prostopadle do pierwszego. Czynność kontrolną wykonuje się od pticzątku października do połowy listopada. Choinka szarego kontroluje się dwukrotnie w ciągu roku: w połowie kwietnia i w połowic sierpnia. Ustala się wówczas udział procentowy uszkodzonych igieł na najmłodszych pędach okółka w ierzchołkowego. Występowanie choinka uważa się za liczne wtedy, gdy jest uszkodzonych ponad 60% igieł.

Kontrolę liczebności skośnika luzinka i zwójek przedstawiono w rozdziale 8.3.5.

Stan zagrożenia młodników przez szkodniki wtórne jest ustalany w czasie ogólnej kontroli występowania tych owadów w drzewostanach. Szczególną kontrolą obejmuje się smolika znaczonego w uprawach i młodnikach do lat 15. co 2-3 tygodnie wyszukując drzewa zasiedlone przez larwy, po czym przystępuje się do ich wycięcia i spalenia.

8.4.6. Zwalczanie szkodliwych owadów

Zwalczanie głównych folio-1 kambiofagów w miodnikach sosnowych zostanie przedstawione w rozdziale 8.5.7. tu są opisane niektóre metody specjalne.

Zwalczanie opaślika sosnowca polega na traktowaniu miodników insektycydami kontaktowymi. np. z grupy pyrctroidów. w okresie pojawu młodych larw (druga potowa maja. pos/ątek czerwca, Zabieg, który prowadzi się przy użyciu zamglawiac/.y lub opyluc/y naziemnych (konieczne jest przygotowanie w miodnikach wizurck do przejazdu ciągników), należy z uwagi na różnice w stanic rozwoju larw powtórzyć po 2 tygodniach.

Zwalczanie rozwałka korowca jest bardziej kłopotliwe z uwagi na duża pracochłonność opryskiwania podstaw pni i ściółki wokół nich. przeprowadzanego wczesną wiosna lub w czasie zimowych odwilży Stosuje się emulsje wodne insektycydów fosforoorganicznych (Lchaycid). pyrctroidów (Dccis. Fastac Karate. Sumi-Alpha. Talstari. karbaminianów (Marshal) lub chlorowanych węglowodorów (Thiodan.Thionex) f Zwalczanie szkodników wtórnych, a zwłaszcza smolika znaczonego i drągowinowca. polega na wykładaniu drzew pułapkowych (obok usuwania i palenia drzew opanowanych).

Są to wyrzynki długości 4 m. wycięte w miodniku z drzew o zielonej koronie, które wykłada się na podkładkach 4-5 sztuk razem Pułapki z pierwszej serii wyłożonej w kwietniu koruje się w czerwcu, a z drugiej serii, wyłożonej do 15 czerwca, koruje się w końcu lipca Pułapki pierwszej serii mogą też być zasiedlane przez cetyńca większego, a drugiej -cni przez żerdziankę sosnówkę. Tc dwa gatunki zwalcza się przede wszystkim za pomocą innych pułapek, które opisane są w rozdziale 8.5.82. Zwalczanie smolika znaczonego za pomocą pułapek stojących opisano w rozdziale 8.3.6.

8.5. Szkodliwe owady w drzewostanach

sosnowych średnich i starszych klas wieku

8.5.1. Warunki środowiskowe masowych pojawów szkodliwych owadów

Sosna pospolita jest w Polsce głównym gatunkiem lasotwórczym, występującym na całym niżu. a w górach dochodzącym w zwartym zasięgu do 600 m n.p.m. Udział powierzchniowy drzewostanów z. przewagą sosny przekracza u nas 73^ci. Są to drzewostany występujące w najrozmaitszych warunkach siedliskowych, głównie jednak na siedlisku boru świeżego i mieszanego (rys. 8.70).

Rozprzestrzenienie owadów-s/kodników średmowickowych i starszych drzew. >u-nów sosnowych jest więc bardzo szerokie. Owady te są zatem istotnym c/ynnikicm wpływającym na stan zdrowotny przeważającej części naszych lasów Dynamika lic zebr. •«.; większości szkodników aparatu asymilacyjncgo sosny pozostaje w bezpośrednim zwu/ku z warunkami środowiskowymi i składem gatunkowym drzewostanów (badacie m ii i mir sec przede wszystkim w skrajnych dla sosny warunkach ekologicznych w zdeerad. w . nych borach świeżych oraz borach suchych. W takiej sytuacji sosna występuje przeważne w postaci monolitycznych drzewostanów o bardzo ubogim runie

Ogniska gradacyjnc tworzą się w miejscach skrajnego ubóstwa hr sen. / • \ z.. tam. gdzie niekorzystne wpływy człowieka wyrażały się grabieniem ściółki. wyr '■ • ła. deptaniem dna lasu. pożarami, niszczeniem mrowisk, rolniczym u/ytk •> u . leśnych, głębokimi orkami itp. W takich właśnie warunkach powstają w sp.    s s

gradacje strzygoni choinówki, barczatki sosnówki, poprochacctymaka. N i,\z- k . C.n dacje brudnicy mniszki, jako pandcmicznc w przestrzeni i cykliczne w czasie, me ss s k ją lak bliskiego związku z opisanymi warunkami i nic pozostają w hc/poocdi vci od zmian w środowisku leśnym.

Wielkie kompleksy leśne Polski, odznaczające się specyficznymi cechami no-siedliskowymi i historią gospodarczą, stwarzają określonym gatunkom t. '. w szczególnie korzystne warunki rozwoju. W ten spo.sob tworzą się areals eradacsn