IMG87 (8)

272

Rysunek. 8.199

Obialka pędowa Dreytusia non)-manmarwe Ecksł (wg Marchala 1913 z Da|oza. 1980) A - migrans alata (widok skrzydeł nie uwzględniony). B - neosistens

nic igieł. Pod opisani) osłoną 6 składają dzieworodme jaja (jedna samica około 20). 7. jaj (ych lęgną się w lipcu larwy postaci sistens, które przyłączają się do grupy larw odbywających diapauzę. wywodzących się z samic hicmosistcns. Na początku jesieni na jodłach znajdują się już niemal same larwy pokolenia sistens pierw szej fazy rozwoju, czasem pojedyncze jaja nielicznego pokolenia letniego. W póż.nych miesiącach jesiennych przechodzą najczęściej pierwsze linienie i jako larwy drugiej fazy rozpoczynają diapauzę zimową, aby z wiosną wznowić cykl roz-wojowy (rys. 8.200).

Do ważnych wrogów obiałki należą głównie biedronkowate. a wśród nich rozpowszechnione głównie w górach gatecznik - Exochonuts quadripustulatus L. oraz reszka - Aphidecta oblileralti L. i larwy bzygowatych - Syrphidac. które wyżerają kolonie

lej mszycy.

Obialka pędowa jest w zasadzie gatunkiem dwudomowym. żyjącym na Kaukazie na

• jajo

O sistens przed pierwszą wylinką (neosistens)

3 sistens po wylince 0 sistens dojrzała

[~~ł progrediens przed pierwszą wylinka (neoprogrediens) m progrediens aptera dojrzała progrediens alata-nimta , progredens alata dojrzała

Rysunek 8.200

Schemat cyklu rozwojowego obiałki pędowej w Polsce (wg Bo-rusiewłeza i Capeckie-go. 1975)

świerku kaukaskim (Pieni orientalis Link.) i jodłach', kaukaskiej (Abin nordnumniana Spach) i jodle pospolitej (Abies idbci Mili.).

\V drugiej połowic XIX wieku obialka pędowa została wraz. z. jodła kaukaski) zawleczona do Europy i tu występują tylko pokolenia partenogenctycz.nyeh samic. Pokolenia obupłciowc. o ile sie pojawiają. przelatują na świerk pospolity i giną. nic składając jaj.

Obialka pędowa jest groźnym szkodnikiem odnowień i miodników jodłowych narażonych na silne nasłonecznienia i susze. Objawami uszkodzeń są zmierzwione igły i usychające pędy (rys.

8.201). Ponadto kolonie mszyc zasiedlających pień drzewa odznaczają sie silnym, białym, watowatym nalotem woskowym. Obialka pędowa jest szkodnikiem pierwotnym, powoduje silne osłabienie, a nawet zamieranie młodych jodeł. Ma ona jednak słabe zdolności lokomotoryczne i zwykle jej masowe pojawy mają ściśle lokalny charakter. Rozprzestrzeniana moż.c być z materiałem sadzeniowym (Borusiewicz, Capecki, 1975).

Pokrewny gatunek - obialka korowa (Dreyfusia picem Ratz.). w sensie morfologicznym praktycznie nieodróżnialna od obiałki pędowej (rys. 8.202). jest gatunkiem rodzimym, środkowoeuropejskim i występuje głównie na korze pni i pędów 30-60-łet-nich jodeł, wysysając miazgę i łyko. Prowadzi to do pękania i od-łupywania się kory. a czasem i obumierania drzew (Kudela. 1970).

Część osobników tego gatunku wysysa igły na pędach, co przy chronicznym występowaniu obiałki może zabić nawet starsze drzewa (Brauns. 1975).

A

Rysunek 8.201

Skrócone i zdeformowane igły na pędzie iod-ly w wyniku ich wysysania przez obiałkę pędową (wg Kudeli, 1970)

Rysunek 8.202

Hiemosistens obiałki Dreytusia (wg Oajoza. 1980): A - obialka pędowa D rwo-. ■ ■ j • i, t > 8- obialka korowa O. piceae Ratz