nauczaniu, jak i kierunkowych, których stymulacja i rozwój związane 14 z wychowaniem, jednak analiza tego rodzaju ma charakter czysto teoretyczny w praktyce bowiem Żaden nauczyciel i wychowawca nic oddziela iwiaóo—» czynności dydaktycznych od wychowawczych. Można powiedzieć. qida jąc się z J.F. Herbartem. że są one dwoma stronami tego samego mekk wzajemnie się przenikając i uzupełniając”4.
Funkcja wychowania ma charakter jawny, a zarazem założony, z *xb bowiem powodów rzadko zdarza się. by szkoła efektywnie wychowywał* uczniów według pewnych reguł i zasad, składających się na uniwersalni pozbawione elementów* ideologizujących świadomość młodych ludzi obrazy społecznego świata, a także narzędzia do jego analizy, osiągając zarówno ich internalizację, jak i niezbywalną wr procesie wychowania trwałość i łpołecnj pożytek. Na podstawie analizy, badań jak i obserwacji codziennego życia przypuszczać należy, że w szkole wpływy o charakterze socjalizacji przeważają nać wychowaniem. Spośród wielu czynników, które pośrednio mogą wpływać na obniżenie efektywności wychowania w szkole, skoncentrujmy się na trzech, najczęściej wymienianych w literaturze przedmiotu.
Brak spójności i pożądanych rezultatów w wychowaniu spowodowaay bywa wspomnianymi wyżej rozbieżnościami między systemem wartości lansowanych w domu rodzinnym i w szkole, ale i w mediach, czy kościele, których przekaz także stanowi istotne źródło odniesienia dla młodego pokolenia
Innym czynnikiem jest próżnia aksjologiczna, która dotyka młodych luda w wyniku naśladowania w zorców życia lansowanych w mediach, opartych u opisanej przez Z. Mdosika triadzie ..fast food fastscx fast car” powiązanej z tymczasow ością i natychmiastowością jako cechami kultury175.
Kolejnym czynnikiem utrudniającym sprawną realizację procesu wydawania są trudności identyfikacji wynikające z przebiegającego niejednokrotnie w sposób burzliwy procesu dojrzewania.
Trzecią funkcją szkoły jest funkcja opiekuńcza, której istotę rozumieć należy jako zapewnienie dziecku w wieku szkolnym opieki ze strony naucz)-cielą na czas przebywania poza domem, jak również stworzenie szansy a właściwe, wartościowe spędzanie czasu pozalekcyjnego, w którym dnach* nic przebywa z rodzicami. Funkcja ta realizowana jest poprzez działalno#
Ł r—frhirhs. ł tutor u* iijró—il.. c 2. PWN. tńnnw 1967.» 292-301 ■ ŁMihii, riifcaipyil—i . op ci. » 71 . n*n
świetlicy ukotecj. jak • rożnych form zajęć klubów sportowych esy kół a-interesówań. Funkcja opiekuńcza ma charakter jawny i
Czwarta funkcja ukuły często utożsamiana jesr r opisywaną powyżej
iriiltją Rcaliz*--a je—poj—i----lianie, zarówno nilinkisrie i ląllii
wym Len istotniejsze, końcowym. Obecnie funkcja selekcyjna realizowana jest głównie w drodze egzaminów, które począwszy od sprawdzianu kotoą. ccgo gimnazjum, poprzez maturę i niedawny egzamin wstępny na wyższą uc/elmę. mają charakter zewnętrzny i anonimowy, ich rezultaty są znacznie oddalone w czasie, a ocena dokonywana jest przez niezależnych, nie znających ucznia egzaminatorów
Selekcja jednak to bardziej złożony proces, na który poza ocenami składa się leż atmosfera klasy szkolnej, klimat rywalizacji esy współpracy między uczniami, komunikaty i informacje zwrotne o postępach lub ich braku, jakie kierują do swych wychowanków nauczyciele. To oni właśnie, interpretując osiągnięcia i niepowodzenia uczniów, dokonują swoistego etykietowania ich samoświadomości, podgrzewając lub w drugim przypadku wychładzając aspiracje edukacyjne uczniów'-*.
Funkcja selekcyjna ma charakter ukryty, a także rzeczywisty. '---—_
Piątą funkcją, równoważącą selekcję szkolną, jest tzv* cgalltaryzacja, czyli wyrównywanie szant uczniów słabszych, o zdiagnozowjmych wadach czy deficytach rozwojowych. Najkrócej mówiąc, chodzi o to. by szkoła jako instytucja nauczająca i wychowująca zapewniła wszystkim dzieciom optymalne warunki rozwoju, obejmując szczególną opieką te, które z różnych przyczyn: zdrowotnych, biopsychicznych czy środowiskowych nie radzą tobie z realizacją obowiązku szkolnego. Funkcja cgalitaryzacji współcześnie najczęściej przybiera postać zajęć rccdukacyjnych, przeznaczonych dla dricci z deficytami rozwojowymi. Inną formąjcj realizacji jest wprowadzenie powszechnego obowiązku uczęszczania do klasy „O", przygotowującej do podjęcm nauki w szkole podstawowej, jak również nauczanie indywidualne. któremu podlegają dzieci chore, z przyczyn zdrowotnych nic mogące uczęszczać do szkoły z rówieśnikami, lub takie, dla których niewskazane jest odbywanie zajęć w grupie
fe |m|