IMG163 (2)

nosi zwycięstwo: Cygan zmusza smoka do ucieczki, wyciskając zamiast kamienia kawałek sera lub udając, że gwiżdże, wymierza mu cios w głowę (148).

3.    Grawkarty (E³). Bohater i smok (diabeł) grają w karty (153, 192).

4.    Szczególna forma występuje w bajce nr 93: żona smoka jroponuje bohaterowi: „Chodźmy, królewiczu Iwanie, zważyć się — kto kogo przeważy” (B^A).

XVII. Bohater otrzymuje znamię. Określenie: znamię (KJieftMeHHe, OTMeTKa), symbol: K.

1. Znamię nanosi się na ciało (K¹). Bohater zostaje ranny w walce. Królewna budzi go przed walką raniąc nożem w policzek (125). Królewna kreśli pierścieniem znamię na czole bohatera (195). Całuje go, w wyniku czego na jego czole zapala się gwiazda.

2.    Bohater otrzymuje pierścień lub ręcznik (K²). Połączenie tych dwu form występuje wówczas, gdy bohater zostaje ranny w walce i rana jest przewiązana chusteczką królewny lub samego króla.

3.    Inne formy naznaczania bohatera znamieniem (K³).

XVIII. Zwycięstwo nad antagonistą. Określenie: zwycięstwo (noÓeaa), symbol: Tl.

1.    Zwycięstwo w otwartej walce (II¹).

2.    Zwycięstwo w zawodach (/7^a).

3.    Antagonistaprzegrywa wkar-t y m*)'

4.    Wróg przegrywa przy ważeniu się (/7⁴).

5.    Przeciwnik zostaje zabity bez uprzedniej walki (II⁵). Smok zostaje zabity podczas snu (141); Zmiułan chowa się do dziupli, gdzie zostaje zabity (164).

6.    Wróg jest bezpośrednio wypędzony (II⁶). Opętana przez diabła królewna zawiesza na szyi obraz święty. „Wroga siła kłębiąc się precz wyleciała” (115).

Zwycięstwo występuje również w formie negatywnej. Jeśli do walki stanęło dwóch albo trzech bohaterów, to jeden z nich (generał) kryje się, a drugi odnosi zwycięstwo (symbol

XIX. Likwidacja początkowej szkody lub braku. Określenie:    likwidacja nie

szczęścia lub braku (jihkb Haa uh h 6e.au hjih HeaocTa^H), symbol: JI.

Dana funkcja tworzy parę z wyrządzaniem szkody lub z nieszczęściem występującym w zawiązaniu (A). Poprzez tę funkcję opowieść sięga swego apogeum.

1. Porwanie obiektu poszukiwań przemocą lub sprytem (JI¹). Bohaterowie stosują niekiedy te same środki porwania, co i przeciwnicy na początku akcji. Koń Iwana przemienia się w żebraka, prosi o wsparcie. Królewna daje mu jałmużnę. Wówczas Iwan wybiega z krzaków, łapią ją i porywają (185).

la. Niekiedy o zdobycz ubiegają się

105