IMGD25

62 Andrzej Flis

lem działania zgodne z funkcją przyczyniają się do utrzymania istniejącej struktury grapy. Jeśli tak. to uchwycony zostaje także ten aspekt funkcji, na który nacisk kładł RadclifFe-Brown czy Evans-Pritchard. a wobec tego funkcja określona została rów-noczesnie w odniesieniu i do kultury, i do struktury grupy.

PRZYPISY

R. Lmu*n. Kulrumur podstawy osobowości. Warszawa J975. x. 17.

^: Mdii. s. 22.

Najhardziej popularne definicje pojęcia „potrzeby" odwołują się do pojęcia ..braku". „We włości-wym sensie tego słowa pojęcie -potrzeba* - pisze Janus/ Reykowski - ma zastosowanie do sytuacji braku O sytuacji braku można mówić sensownie wtedy, gdy istnieje ktoś' lub cos' - pewna organizacja I czy struktura - co może działać, rozwijać się. egzystować, o ile spełnione są pewne warunki. Nieobce-1 bóść iych warunków to -sytuacja braku* J. Rcykowski: Z zagadnień psychologii motywacji. War-1 szawa 1970. s. 32.

I .Prostota sytuacji społecznej, tak jak ją widzi aktor - zauważa Florian Znaniecki - jest dla socjo- I joga dowodem, żc użył on prostego i ugruntowanego wzoru kulturowego dla jej zdefiniowania" I (F. Znaniecki. Social Amant. New York 1936. s. 43J.

‘ Linton. np.cir.. s. 19.

•    A R. Radrftfle-Bfoun. Methnd in Sociai Anthrppology. Chicago 1958, s. 177.

" Działanie grupy rozumiemy tutaj w sposób zbliżony do Floriana Znanieckiego. Przekonanie to I opiera się na założeniu trafności rekonstrukcji koncepcji działań grupowych dokonanej przez Mariolę I Fłis na podstawie luźnych uwag Znanieckiego zawartych przede wszystkim w Naukach o kulturze (por. I M His: Wannie, działanie, osobowość - »• systemie socjologicznym Floriana Znanieckiego. „Studia I Socjologiczne" 1978. nr I. s, 42-451.

•    Pojęcie ..dysfunkcji" wprowadzone zastało do nauk społecznych przez Roberta Mcrtona. ..Dys- I fawkcic i pisze autor - to te stwierdzone konsekwencje, które zmniejszają adaptację czy przystosowa- I me systemu" (R. Menon. Social Thenry and Social Stnicture. Glencoc 1958. s. 51). Dysfunkcja jest I panem rzeczy odwrotnym w stosunku do tego. który określa Menon terminem „funkcja”. „Funkcje - I pisze — są to ic stwierdzone konsekwencje, które sprzyjają adaptacji czy też przystosowaniu do określa* I nego systemu J_J~ (ibidem. s. 51).

I Th. Ncwcomb. R. Turner. Ph. Converse. Psychologia społeczna. Warszawa 1970, s. 348.

'* Ibidem, s. 346.

KPpsiMM. op. cii., s.33. 92. Por. także R. Linlon. The Siudy of Man. New York 1936. s. 105.

I fig Gross. W Mason. A. McEachem. Esplorations in Role Analysis, New York 1958. s. 48.

I Klasycznym przedstawicielem psychologicznej koncepcji roli społecznej jest Sarbin, który defi- I mujc ją jako „wewnętrznie spójny szereg wyuczonych działań [...] podejmowanych przez jednostkę w I ijanąi imcnlijr (S Sarbin. Role Thenry. Handbnok of Social Psychology. Ed. by G. Liml/ey. Vol. I. I Massachwsctas-London 1959. s. 225.

“ Przykładem strukturalnej koncepcji roli jest np. definicja Parsonsa. Przez rolę społeczną rozu- I ■■paw „oputńb. w jaki aktor działa w stosunkach / innymi, rozpatrywany w kontekście jego funkcjo- I nabiegi> znaczenia dia systemu społecznego" (T. Parsons. The Social System. Glencoc 1951. s. 25).

' R. Dahrendorl. Homo Soi iolagiLUs. London 1973. ». 20-23.

MHMHh—rAi. Apthropolng) fW:J Em yelopaedia Briumnica. First Supplcinentary Voluinc. ClNcapD 1926.«. 132-133.

| B. Mahnowski. a Surnufu Thenry of Culturr and Other Eśsays. London 1969. s. 39. tf^^MMWr-Bepwn. Srncture and Function in Primitnc Society. London 1956. s. 180.

Brilish Sot ial Anihrnpolof!). „American Anihropolugist" Oct.-Dcc. 1951.

. 474—*39

ntcharj. Sm ud Anihmpnlngy. New York 1952. s. 20.

WŁADYSŁAW JACHER

Integracja społeczna*

INTEGRACJA SPOŁECZNA

Trzeba mieć świadomość, że integracja społeczna stanowi problem zarówno dla malej grupy, jak i dla większych całości społecznych. Analitycznie każdy problem może być traktowany osobno. W rzeczywistości ta sama grup jest zwykłe przedmiotem zainteresowania na dwóch poziomach. Raz możemy ją rozpatrywać jako całość, w której części wymagają integracji, drugi raz można ją ujmować jako część mniej lub bardziej zintegrowaną z jakąś większą całością. W pracach socjologicznych z kręgu języka angielskiego przyjęła się konwencja ujmowania procesów zwartości większych systemów społecznych w terminach integracji społecznej -integrąrion'. Natomiast integracja w małych systemach społecznych jest najczęściej wyrażana takimi terminami, jak social cohesion (spójność społeczna), social co-hesiveness, attraction structures. attractiveness. identification¹ i inne. (...)

PŁASZCZYZNY INTEGRACJI SPOŁECZNEJ

Łatwo zauważyć, że w najnowszej socjologii istnieje tendencja raczej do wyróżnienia pewnych płaszczyzn integracji aniżeli tworzenie pojęcia jednowymiarowego. Określenie stosunków między poszczególnymi płaszczyznami systemu społeczno-kulturowego, jak i stopnia, w jakim się one do siebie zbliżają, prowadzi do koncepcji typologii w integracji. Dobrym przykładem jest znana typologia Landeckera³. który odróżnia cztery rodzaje integracji: kulturową - wyrażającą zwartość między kulturowymi standardami; normatywną - mówiącą o zwartości między kulturowymi standardami a zachowaniem się osób; komunikatywną I polegającą na wymianie znaczeń, informacji w grupie i określającą stopień, w jakim sieć komunikacji społecznej przenika system społeczny, i wreszcie funkcjonalną - która powstaje aa

Zagadnienie integracji systemu społecznego. PWN Warsuua 1976. s. 65-82.