rozwiązań. We współczesnym święcie zmieniają się nie tylko dzieci, ale również dorośli. Toteż słusznie podkreśla się w raporcie Unesco, że żadne gotowe rozwiązanie nie jest dzisiaj przydatne, te wychowawcy i wychowankowie muszą wspólnie uczyć się trudnej sztuki | żyda i .poszukiwać jego sensu. Uczyć się kochać świat 11 czynić go (bardziej ludzkim — oto najogólniejszy cel } wychowania.
Tak ujęte wychowanie nie da się sprowadzić jedynie do adaptacji czy „wrastania”, jego istotę stanowią bowiem wspólne poszukiwania i partnerstwo w budowaniu lepszego życia: od dzieciństwa do starości. Nie rezygnujemy z elementów przystosowania czy przygotowania, należy jednak zmienić proporcje między treściami wychowania, których podstawą jest przekazywanie dziedzictwa kulturalnego, a treściami zaczerpnięty, mi z teraźniejszości i. wizji przyszłości, których podstawą są osobiste doświadczenia uczestnictwa w bieżącym życiu społecznym. Chodzi więc o interwencję wychowania w proces socjalizacji za pomocą celowego organizowania praktyk i komentowania doświadczeń społecznych wychowanków.
Obraz przyszłości, oparty na planach rozwoju społecznego, ma stanowić siłę skuteczniej ukierunkowującą rozwój osobowości aniżeli dotychczasowe efekty socjalizacji. Nie oznacza to bynajmniej lekceważenia wiedzy o naszym dziedzictwie, ale nie może ona przytłaczać Informacji na temat teraźniejszości i czynnego uczestnictwa w jej rozwoju. Wiedza o przeszłości podbudowuje i wyjaśnia wydarzenia bieżące, a traktując ją jako część edukacji permanentnej, można odciążyć przeładowane programy szkolne. Im dziecko jest młodsze, tym większą rolę odgrywają czynniki adaptacyjne, jednak możliwie szybko trzeba nawiązać z nim dialog i stosunki partnerskie, zachęcając je do samodzielności i inicjatywy w zabawie, pracy i nauce. Programy i organizacja pracy w instytucjach wychowawczych ode spełniają tego postulatu, jedynie w dyskusjach nad reforma szkolną .pojarwiają się tego rodzaju refleks je J i W raporcie redagowanym przez Faure’a wychowanie jest ujmowane jako produkt i czynnik rozwoju społecznego, podkreślane są jego związki z określanym społeczeństwem, jego historią i ideologią. Akceptowane są różnice, jakie dzielą narody i państwa, którym przyznaje się prawo do samodzielności w ustalaniu koncepcji celów i środków wychowania, j f Również w .polskim raporcie silnie akcentuje się ten obustronny związek między rozwojem systemu społecznego i systemu wychowania oraz poszukuje się takiego modelu systemu oświatowego, który będzie mógł najlepiej zapewnić realizację celów narodowych i dalszy przyspieszony rozwój socjalizmu. Raport zapowiada, że będzie wzrastała rola wychowania „w życiu i przez życie”, zwiększy się łączność szkoły z instytucjami pozaszkolnymi. Będzie też wzrastała rola polityki oświatowej, opartej na diagnozach i prognozach, w koordynacji z polityką gospodarczą i społeczną, które mają na celu planowanie i organizowanie całego wychowującego społeczeństwa, a także kierowanie procesami kształcenia przez całe życie, kształcenia zawodowego i bezinteresownego dla własnego rozwoju. ) i Charakterystyka wychowania jako efektu i stymulatora rozwoju społecznego, koncepcja społeczeństwa wychowującego, słowem systemowa analiza relacji społeczeństwo-wychowanie-osobowość wymaga innego określenia przedmiotu wychowania i czasu jego trwania. Wychowankami są wszyscy, 3 przez całe. życie, zmieniają się natomiast rodzaje instytucji i treści wychowa-, ma, maleje czynnik adaptacji i wzrasta rola twórczego działania.
»• 115